Document Type : Research Paper
Authors
1 Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Urmia University, Urmia, Iran.
2 Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran.
Abstract
Keywords
Main Subjects
مقدمه
توتون (Nicotiana tabacum L.) یکی از مهمترین گیاهان صنعتی و اقتصادی در بسیاری از کشورهای دنیاست (Davalieva et al., 2010) که عمدتاً به خاطر استحصال برگهای آن کشت میشود
(Bozhinova, 2006). توتونهای شرقی یک گروه از ژنوتیپهای آفتابخشک میباشند که از نظر صفاتی نظیر داشتن برگهای کوچک، بافت ظریف، دود ملایم و عطر نافذ از دیگر گروهها متمایز بوده و از اجزای اصلی سازنده خرمن سیگارتها میباشند (Darvishzadeh et al., 2011). کل تولید تجاری توتون در سال 2017، حدود 5/6 میلیون تن بوده که از حدود 5/3 میلیون هکتار زمین زیر کشت به دست آمده و بیش از یک سوم این تولید متعلق به کشور چین بوده است. براساس آمار سازمان خواربار جهانی (فائو) در سال 2017 میلادی، کشورهای چین، برزیل و هند سه تولید کنندة بزرگ توتون در جهان بودند (FAOSTAT, 2017). خانواده Orobanchaceae از بزرگترین خانوادههای گیاهی در میان پارازیتهای اجباری است. جنس Orobanche دارای 142 گونه پارازیت میباشد که از این تعداد، 39 گونه در ایران گزارش شده و نه گونه انحصاری منطقهی "فلور ایرانیکا" میباشند (Saeidi et al., 2010; Schneeweiss et al., 2004). گونههای جنسOrobanche باعث خسارت شدید در تعداد زیادی از محصولات زراعی از جمله آفتابگردان (Helianthus annuus L.)، توتون، شبدر
(Trifolium spp.)، کلزا (Brassica oleracea L.) و گوجهفرنگی (Lycopersicon esculentum Mill.) میشوند (Rispail et al., 2007). در اغلب موارد
L. O. cernua و L. O. ramosa به محصولات خانواده Solanaceae مانند Lycopersicon esculentum L.، L. Nicotiana tabacum،Solanum tuberosum L. ، Solanum melongena L. حمله میکنند و باعث از دست رفتن عملکرد به میزان بیش از 75 درصد میشوند (Kamel, 2005). در میان تنشهای زنده و غیر زنده، علفهرز گلجالیز مهمترین عامل در کاهش عملکرد توتون میباشد (Goldwasser & Kleifeld, 2004). شدت آلودگی این انگل به گونهای است که در برخی موارد زارعین زمین مورد کشت را رها میکنند. بدلیل ایجاد ارتباط مستقیم با میزبان، زندگی طولانی مدت پارازیت در زیر خاک، تولید تعداد زیاد بذور ریز و حفظ قوه نامیه بذر به مدت چند سال در داخل خاک (12-13 سال) کنترل علفهرز گلجالیز در زراعتها بسیار مشکل میباشد (Dhanapal, 1996; Valderrama et al., 2004). در حال حاضر استراتژی استفاده از ارقام مقاوم (Rubiales et al., 2003) و همچنین استفاده از بیمارگرهای خاکزی که بتوانند بذر یا گیاهچه گلجالیز را پیش از وارد نمودن خسارت از بین ببرند برای کاهش سطح خسارت انگل مطرح میباشد (Sillero et al., 2010).
در آزمایشهای انجامیافته در چند محیط، عدم تجانس واریانس اشتباه آزمایشی محیطهای مختلف یکی از مشکلات اساسی در تجزیه مرکب دادههاست. یکی از روشهای آماری که امکان در نظر گرفتن ساختارهای متفاوت ماتریس واریانس-کواریانس را در حین تجزیه مرکب دادهها فراهم مینماید تجزیه با استفاده از حداکثر درستنمایی محدودشده (REML[1]) است که اساس آن توسط هندرسون (Henderson, 1984) پایهریزی شده است. در این روش محدودیتهای تجزیه واریانس به روشِ کمترین مربعات برای دادههای نامتعادل و همچنین نامتجانس برطرف میشود (Holland, 2006). از مزایای روشREML نسبت به روشهای کلاسیک (ANOVA[2]) برای برآورد مؤلفههای واریانس، میتوان به مواردی نظیر انعطافپذیری در مدلهای خطی برای تجزیه انواع دادههای متعادل و نامتعادل مانند آزمایشهای چندمحیطی و کاهش تعداد برآوردهای منفی پارامترهای ژنتیکی که به دلیل مشکلاتی نظیر مناسبنبودن طرح آزمایشی در روشهای کلاسیک ایجاد میشود، اشاره کرد
(Liu et al., 1997; Searle et al., 1992). این تحقیق به منظور برآورد اثرات گلجالیز بر صفات موفولوژیک توتونهای شرقی با روش REML و شناسایی و معرفی ژنوتیپهای متحمل به گلجالیز انجام گرفته است.
مواد و روشها
در این پژوهش واکنش فنوتیپی 92 ژنوتیپ توتون شرقی و تنباکو در دو محیط نرمال (بدون علف هرز انگلی گل جالیز) و آلوده به گلجالیز در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال متوالی بررسی شد (جدول 1). برای این منظور گلدانهای سفالی به حجم 10 لیتر انتخاب و با خاکی که از مزرعه یونجه تهیه شده بود، پُر شدند. در آزمایش گل جالیزدار خاک گلدانها قبل از پُر شدن با 06/0 گرم بذر گل جالیز (Orobanche cernua L.) مخلوط شد. نشاء هر یک از ژنوتیپهای توتون و تنباکو در خزانه تهیه شدند و وقتی گیاهچههای توتون و تنباکو به ارتفاع 12 سانتیمتر رسیدند، به گلدانها منتقل شدند. تمامی عملیات زراعی در طول دوره رشد توتون با توجه به استانداردهای موجود برای توتونهای شرقی و تنباکو انجام گرفت. برگهای ژنوتیپهای توتون و تنباکو در زمان رسیدگی صنعتی برداشت و در جلوی آفتاب خشک شدند. در این تحقیق صفاتی از قبیل تاریخ گلدهی، ارتفاع بوته با استفاده از متر، تعداد برگ از طریق شمارش، سطح برگ با استفاده از دستگاه سطح برگسنج مدل DELTA-T، وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک بوته، وزن تر و خشک ریشه با استفاده از ترازوی دیجیتالی با دقت 001/0 گرم، تعداد گل جالیز جوانهزده، وزن تازه گل جالیز (گرم) و وزن خشک گل جالیز (گرم) اندازهگیری شدند (شکل 1). دادههای حاصل از آزمایش در دو محیط غیر آلوده و آلوده به گلجالیز در دو سال به صورت مرکب تجزیه واریانس شدند. در تجزیه واریانس مرکب، ژنوتیپ و شرایط آزمایش (محیط) به عنوان فاکتور ثابت و سال به عنوان فاکتور تصادفی در نظر گرفته شدند. از آنجا که هم تأثیرات ثابت و هم تأثیرات تصادفی در مدل تجزیه واریانس وجود داشت، از رویه مخلوط (Proc mixed) در نرمافزارSAS استفاده شد (فایل تکمیلی 1).
در فرآیند تجزیه واریانس، برشدهی اثر متقابل سه جانبه در سطح محیط انجام شد. مقایسات میانگین در طی دو سال و دو محیط غیر آلوده و آلوده به گلجالیز به روش LSD در نرمافزار SAS انجام شد. محاسبه عدد LSD به صورت (فایل تکمیلی 2) انجام گرفت (Moghaddam and Amiri Oghan, 2010).
نتایج و بحث
تجزیه دادهها با رویه مخلوط
در این تحقیق از مدل خطی مخلوط برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شد (جدول 2). اگر همه تأثیرات یک مدل (بجز عرض از مبدأ)، فاکتور تصادفی در نظر گرفته شود، مدل را تصادفی میگویند؛ مشابه آن اگر همه تأثیرات ثابت باشند، مدل را ثابت میگویند. حال اگر برخی فاکتورها ثابت و برخی تصادفی باشند، مدل را مخلوط (Mixed model) مینامند (Akbarpour et al., 2015a). در برآورد تأثیرات فاکتورها به صورت فقط ثابت (مدل ثابت)، مقدار برآورد شده به شرایط مکانی و زمانی همان آزمایش بر میگردد. در این صورت محققان یا کشاورزان که در شرایط مربوط به خودشان مواد آزمایشی دیگران را بررسی میکنند انتظار آنها آن طور که محققان پیشین بیان کردهاند، برآورده نمیشود و گاهی دچار این اشتباه میشوند که محققان قبلی نتایج اشتباهی منتشر کردهاند.
جدول 1- اسامی ژنوتیپهای توتون شرقی و تنباکو مورد استفاده در آزمایش
Table 1. Name of used oriental and water pipe’s tobacco genotypes in the experiment
No |
Name of genotypes |
No |
Name of genotypes |
No |
Name of genotypes |
No |
Name of genotypes |
1 |
Kharmanli 163 |
24 |
H.T.I |
47 |
Basma 181-8 |
70 |
SPT 430 |
2 |
Nevrokop |
25 |
Kramograd N.H.H. 659 |
48 |
Zichna |
71 |
SPT 432 |
3 |
Trabozan |
26 |
T.K.23 |
49 |
Izmir |
72 |
SPT 433 |
4 |
Krumovgraid |
27 |
L 16a |
50 |
P.D.324 |
73 |
SPT 434 |
5 |
Basma S. 31 |
28 |
Izmir 7 |
51 |
P.D.325 |
74 |
SPT 436 |
6 |
Triumph |
29 |
Mutant 3 |
52 |
P.D.406 |
75 |
SPT 439 |
7 |
Xanthi |
30 |
Mutant 4 |
53 |
P.D.328 |
76 |
SPT 441 |
8 |
Matianus |
31 |
Pobeda 1 |
54 |
P.D.329 |
77 |
Esfahan2 |
9 |
Immni 3000 |
32 |
Pobeda 2 |
55 |
P.D.336 |
78 |
SPT 413 |
10 |
Melkin 261 |
33 |
Rustica |
56 |
P.D.345 |
79 |
Esfahani |
11 |
Tyk-Kula |
34 |
Samsun 959 |
57 |
P.D.364 |
80 |
Jahrom14 |
12 |
Ss-289-2 |
35 |
Samsun dere |
58 |
P.D.365 |
81 |
Borazjan |
13 |
Ohdaruma |
36 |
OR-205 |
59 |
P.D.371 |
82 |
L 16b |
14 |
Ploudive 58 |
37 |
OR-345 |
60 |
P.D.381 |
83 |
Balouch |
15 |
Line 20 |
38 |
OR-379 |
61 |
SPT 403 |
84 |
Lengeh |
16 |
T-B-22 |
39 |
C.H.T.209.12e |
62 |
SPT 405 |
85 |
Saderati |
17 |
Ts 8 |
40 |
C.H.T.209.12e×F.K.40-1 |
63 |
SPT 406 |
86 |
Eraghi |
18 |
Alborz23 |
41 |
C.H.T.266-6 |
64 |
SPT 408 |
87 |
Shahroudi |
19 |
F.K.40-1 |
42 |
C.H.T.283-8 |
65 |
SPT 409 |
88 |
T.K.L |
20 |
Pz17 |
43 |
C.H.T.273-38 |
66 |
SPT 410 |
89 |
L 17 |
21 |
K.P.Ha |
44 |
Basma 12-2 |
67 |
SPT 412 |
90 |
C.H.T.269-12e |
22 |
K.B |
45 |
Basma 16-10 |
68 |
Esfahan5 |
91 |
Samsun 1 |
23 |
G.D.165 |
46 |
Basma 104-1 |
69 |
SPT 420 |
92 |
Samsun katenizi |
شکل 1- شستشوی خاک گلدانها جهت اندازهگیری صفات توتون و گلجالیز
Figure 1. Washing the soil of pots to measure the traits of tobacco and broomrape
این برداشت اشتباه فقط ممکن است ناشی از این مسئله باشد که نتایجی که به صورت ثابت برآورد (BLUE) میشوند؛ با نتایجی که به صورت تصادفی (BLUP[3]) برآورد میشوند متفاوتند؛ زیرا در نتایج پیشبینیشده به متوصورتBLUP میزان خطای ناشی از پیشبینی در مدل لحاظ میشود و نتایج با دقت بیشتری برآورد میشوند؛ بدین دلیل قابل تعمیم به سالها و مکانهای دیگر نیز میباشند (Burgueño et al., 2000).
از طرفی هنگامی که یک یا چند مشاهده به دلیل شرایط پیشبینی نشده از بین میروند طرحهای متعادل به صورت نامتعادل در میآیند. دادههای نامتعادل یک مشکل شایع در تحقیقات گیاهی از جمله تحقیق حاضر است. چنین دادههایی اغلب به راحتی با استفاده از مدلهای مخلوط خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند (Akbarpour et al., 2015 a,b). یک مشکل عملی در آنالیز دادههای نامتعادل توسط مدلهای مخلوط این است که معمولاً تستهای آماری دقیقی در دسترس نیست و فرد باید به روشهای تقریبی متوسل شود. چندین تقریب در روش مخلوط در سیستم SAS قابل اعمال است. تقریب مناسب در شرایط معین به طرح و ساختار مدل مخلوط بستگی دارد
(Spilke et al., 2005).
برآوردکنندههایِ سنتی مؤلفههای واریانس، اغلب از برآوردکنندههای ANOVA استفاده میکنند که آن از طریق مقایسه میانگین مربعات مورد مشاهده و مورد انتظار و حل معادلات حاصل است. اگر دادهها متعادل باشند، برآورد کنندههای ANOVA دارای ویژگیهای خوبیاند. در شرایط نامتعادل (دادة گمشدهای در بین دادهها وجود داشته باشد)، این ویژگیها به ندرت در رسیدن به تصمیم درست، کمک میکند. در شرایط نامتعادل دو گروه از برآورد کنندهها مورد توجهاند: 1. حداکثر درستنمایی و حداکثر درستنمایی محدودشده (ML و REML)؛ 2. تخمین کمترین نُرم و کمترین میزان واریانس نااریب کوادراتیک (MINQUE و MIVQUE) (Rasch & Masata, 2006). REML در مقایسه با NOVA از لحاظ محاسباتی سختگیرتر است، اما پیشرفتها در سرعت پردازش رایانهای باعث شده است که REML از نظر محاسباتی در رایانههای شخصی مدرن امکانپذیرتر باشد. اصلاحگران دامی و متخصصان ژنتیک کمّی برآوردهای مبتنی بر REML را با استفاده از بستههای نرمافزاری تخصصی، مانند AS-REML، (Berry et al., 2002; Gilmour, 1999; Persson & Andersson, 2003)، VCE (Conington et al., 2001; Legarra & Ugarte, 2001; Neumaier & Groeneveld, 1998 )، MTDFREML (Boldman et al., 1993; Bureau et al., 2001)، یا برنامههای خودشان (Zhu & Weir, 1996) انجام میدهند. برخی از اصلاحگران گیاهی، خصوصاً اصلاحگران درختان، از بستههای نرمافزاری تخصصی برای تخمین اجزای واریانس و کواریانس استفاده میکنند
(de Souza et al., 1998)، اما به طور کلی در این مورد میتوان از بستههای آماری عمومی، از جمله سیستم تجزیه آماری (SAS) استفاده کرد.Proc MIXED در SAS جزیی از یک بسته نرمافزاری آمار کاربردی عمومی است که تخمینهای REML از اجزای واریانس و کوواریانس را ارائه میدهد و اجازه میدهد تا هر دو اثر ثابت و تصادفی را در مدلهای مخلوط جای داد (Little et al., 1996). Proc MIXED میتواند طیف گستردهای از ترکیبات طرحهای آزمایشی و تیماری را پشتیبانی کند.
مطالعات اکبرپور و همکاران (Akbarpour et al., 2015a) در ارزیابی خصوصیات چند ژنوتیپ گندم نان ایرانی تحت شرایط تنش و عدم تنش شوری با استفاده از روش حداکثر درستنمایی محدود شده نشان داد که با توجه به برآوردهای مختلف به روشREML ، صفات عملکرد دانه، عملکرد زیست توده و شاخص برداشت دارای تنوع ژنتیکی گسترده در شرایط نرمال و تنش شوری هستند؛ در روشREML اثر متقابل معنیدار ژنتیک × محیط برای هیچکدام از صفات مورد مطالعه توسط ایشان مشاهده نشد. اکبرپور و همکاران (Akbarpour et al., 2015b) در پژوهشی دیگر برای تخمین پارامترهای ژنتیکی صفات زراعی ژرمپلاسم گندم ایرانی تحت شرایط مزرعهای از روش حداکثر درستنمایی محدودشده (REML) استفاده کرده و گزارش کردند که برای تمامی صفات مورد مطالعه اختلاف میان ژنوتیپها در هر دو شرایط نرمال و تنش معنیدار است. ایشان مشاهده کردند که واریانس ژنتیکی تقریباً برای همه صفات در شرایط عادی بیشتر از شرایط تنش است. اثر متقابل ژنتیک × محیط برای همه صفات معنیدار نبود، اما اثر محیط بسیار معنیدار بود و تفاوت در شرایط به طور قابل توجهی بیشتر از تغییرات ژنوتیپی درون محیط بود. ایشان بیان کردند که وجود اثر متقابل ژنوتیپ با محیط (GE) برای بعضی صفات به دلیل ناهمگونی[4] محیط، دلیل اصلی برای اختلاف واریانسهای ژنتیکی صفات در دو شرایط است. سیرل و همکاران (Searle et al., 2009) استفاده از REML را به عنوان یک روش برآورد که به صراحت از احتمال وقوع برآوردهای منفی مانع میشود پیشنهاد کردند. اسماعیلی و همکاران (Ismaili et al., 2016) در پژوهشی از مدلسازی ساختار واریانس-کواریانس توسط مدل مخلوط بر اساس روش REML برای تجزیه و تحلیل ویژگیهای 26 ژنوتیپ زردآلو در طی سه سال استفاده کردند و گزارش کردند که نتایج تجزیه واریانس بر اساس برآورد REML برای کلیه صفات با کوواریانس UN، بین ژنوتیپها، سالها و اثر متقابل ژنوتیپ × سال اختلاف بسیار معنیداری نشان داد (P<0.001). نتایج حاصل از آنالیز اندازهگیریهای مکرر صفات، نشانگر ناهمگونی بالای واریانس-کواریانس بین سالهای مکرر بود و مقایسه مدلهای CS (نشاندهنده یک مدل ANOVA معمولی که واریانس همه سالها در آن ادغام میشوند) با مدلهای UN کارایی بالای مدلهای UN را برای همه صفات نشان داد (Ismaili et al., 2016). ناردینو و همکاران (Nardino et al., 2014) از روش REML/Blup برای برآورد اجزای واریانس و پیشبینی ارزشهای ژنتیکی در ترکیبات اینبرد لاینهای ذرت مشتق شده از دو گروه هتروتیک استفاده کردند. در پژوهشی دیگر اُلیوُتو و همکاران (Olivoto et al., 2017) از همین روش برای برآورد اجزای واریانس، پارامترهای ژنتیکی و ارزشهای ژنوتیپی هیبریدهای ساده ذرت استفاده کردند. آنها دریافتند که واریانس محیطی (80/78 درصد) و واریانس ژنوتیپ- محیط (83/20 درصد) بیش از 99 درصد از واریانس فنوتیپی عملکرد دانه را تشکیل میدهند که انتخاب مستقیم اصلاحکنندگان برای این صفت را دشوار میکند.
تجزیه واریانس مرکب صفات توتون در شرایط تنش گل جالیز
نتایج تجزیه واریانس مرکب با استفاده از رویه مخلوط برای صفات تاریخ گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر برگ، وزن تر و خشک بوته، وزن تر ریشه در جدول 2 نشان داده شده است. با توجه به اینکه برای صفات وزن خشک برگ و وزن خشک ریشه در آنالیز واریانس با استفاده از رویه MIXED نتیجهای حاصل نشد؛ بنابراین برای این دو صفت مذکور، از رویه GLM[5] برای آنالیز واریانس استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب این دو صفت در جدول 3 آورده شده است. بین سطوح مختلف تنش بجز در رابطه با صفات وزن تر و خشک ریشه و وزن خشک برگ اختلاف معنیداری مشاهده نشد. بین ژنوتیپها از لحاظ تمامی صفات مورد بررسی اختلاف معنیدار مشاهده شد. در رابطه با تمامی صفات بجز وزن تر برگ و وزن خشک بوته اثر متقابل تنش × ژنوتیپ معنیدار بود؛ که بیانگر این است که روند تغییرات بین ژنوتیپها از لحاظ این صفات در سطوح مختلف تنش (آلوده به گلجالیز و غیر آلوده به گل جالیز) یکسان نیست. طبق گفتههای کوکرهام (Cockerham, 1963) و مُل و همکاران
(Moll et al., 1978)، مجموع مربعات اثر متقابل ژنتیک × محیط ناشی از دو مؤلفه است: (الف) به دلیل ناهمگونی واریانسهای ژنتیکی در محیطها است، که منعکس کننده اثر متقابل غیر متقاطع است و (ب) به دلیل همبستگیهای ژنتیکی ناقص همان صفت اندازهگیری شده در محیطهای مختلف است که به عنوان اثر متقابل متقاطع تعریف میشود.
جدول 2- برآورد آمارة F برای تأثیرات ثابت در تجزیه واریانس صفات توتون با استفاده از رویه MIXED
Table 2. Estimation of F statistics for fixed effects in analysis of variance of tobacco traits using MIXED procedure
Source of variation |
df |
FD (day) |
PH (cm) |
NL |
LA (cm2) |
FWL (g) |
FWR (g) |
APFW (g) |
APDW (g) |
Stress |
1 |
0.06ns |
19.81ns |
7.88ns |
9.38ns |
4.20ns |
123.87** |
27.72ns |
24.04ns |
Genotype |
91 |
22.81** |
22.45** |
24.97** |
10.95** |
5.57** |
19.29** |
9.64** |
7.66** |
Stress× Genotype |
91 |
5.48** |
3.05** |
2.55** |
2.42** |
2.39ns |
3.30** |
2.11* |
1.53ns |
ns، *، **: به ترتیب بیانگر عدم معنیداری؛ و معنیداری در سطح 5 و 1 درصد. تاریخ گلدهی (FD)، ارتفاع بوته (PH)، تعداد برگ (NL)، شاخص سطح برگ (LAI)، وزن تر برگ (FWL)، وزن تر ریشه (FWR)، وزن تر اندام هوایی بجز برگ (APFW) و وزن خشک اندام هوایی بجز برگ (APDW).
ns, * and ** : Not significant, significant at 5% and 1% probability levels, respectively. Flowering date (FD), Plant height (PH), Number of leaf (NL), Leaf area (LA), Fresh weight of leaf (FWL), Fresh weight of root (FWR), Aerial part fresh weight without leaf (APFW), Aerial part dry weight without leaf (APDW).
جدول 3- تجزیه واریانس مرکب عملکرد وزن خشک برگ و وزن خشک ریشه ژنوتیپهای توتون مورد بررسی در دو محیط آزمایش (بدون گلجالیز و تنش گلجالیز) طی دو سال
Table 3. Combined analysis of leaf dry weight yield and root dry weight of studied tobacco genotypes in two test environments (without broomrape and broomrape stress conditions) during two years
Source of variation |
DF |
Mean of square |
DF |
Mean of square |
DLYP (g) |
DWR (g) |
|||
Year |
1 |
2086.49** |
1 |
236.28** |
Stress |
1 |
1317.86** |
1 |
929.21** |
Year×Stress |
1 |
69.27ns |
1 |
0.49ns |
First Error=Repeat(Year×Stress) |
6 |
8.09ns |
6 |
20.09ns |
Genotype |
91 |
606.001** |
91 |
111.08** |
Year×Genotype |
91 |
159.38** |
91 |
19.98ns |
Stress×Genotype |
91 |
57.76** |
91 |
31.87** |
Year×Stress×Genotype |
76 |
27.08ns |
77 |
16.45ns |
Second Error |
516 |
37.83 |
518 |
16.09 |
ns، *، **: به ترتیب بیانگر عدم معنیداری؛ و معنیداری در سطح 5 و 1 درصد. وزن خشک ریشه (DWR)، وزن خشک برگهای بوته (DLYP)
ns, * and ** : Not significant, significant at 5% and 1% probability levels, respectively. Dry weight of root (DWR), Dry leaf yield per plant (DLYP).
مقایسه میانگین صفات مورفولوژیک توتون در شرایط تنش گل جالیز
به دلیل معنیدار شدن اثر متقابل ژنوتیپ × تنش برای تمامی صفات (به جز وزن تر برگ و وزن خشک بوته)، مقایسه میانگینها به روش LSD در سطح احتمال 5% در هر محیط انجام شده و نتایج در جداول 4 و 5 ارایه شده است. بر اساس نتایج مقایسات میانگین در شرایط بدون گلجالیز (Error! Not a valid bookmark self-reference.4)، برای صفت تاریخ گلدهی ژنوتیپ P.D.328 کمترین میانگین و ژنوتیپ Samsun 959 بیشترین میانگین را دارا بودند. در صفت ارتفاع بوته، ژنوتیپ SPT 433 کمترین و ژنوتیپ شماره یک بیشترین میانگین را دارا بود. از نظر تعداد برگ، ژنوتیپ SPT 420 کمترین و ژنوتیپ C.H.T.209.12e×F.K.40-1 بیشترین میانگین را دارا بودند. ژنوتیپ Esfahan2 کمترین و ژنوتیپ L 17 بیشترین میانگین سطح برگ را دارا بودند. از نظر وزن تر برگ، ژنوتیپ SPT 420 کمترین و ژنوتیپ C.H.T.209.12e بیشترین میانگین را بخود اختصاص دادند. برای وزن خشک برگ ژنوتیپ Esfahan2 کمترین و ژنوتیپ C.H.T.209.12e بیشترین میانگین را دارا بودند. از نظر وزن تر ریشه ژنوتیپ SPT 439 کمترین و ژنوتیپ K.P.Ha بیشترین میانگین را داشتند. برای صفت وزن خشک ریشه ژنوتیپ SPT 439 کمترین و ژنوتیپ C.H.T.273-38 بیشترین میانگین را دارا بودند. برای وزن تر بوته ژنوتیپ SPT 436 کمترین و ژنوتیپ C.H.T.209.12e بیشترین میانگین را دارا بودند. برای وزن خشک بوته ژنوتیپ SPT 410 کمترین و ژنوتیپ 4 بیشترین میانگین را دارا بودند.
در شرایط تنش گلجالیز (جدول 5)، در مورد صفت تاریخ گلدهی، ژنوتیپ Triumph کمترین و ژنوتیپ Ploudive 58 بیشترین میانگین را دارا بودند. در مورد صفت ارتفاع بوته ژنوتیپ SPT 439 کمترین و ژنوتیپ Samsun dere بیشترین میانگین را بخود اختصاص دادند. از نظر تعداد برگ ژنوتیپ SPT 439 و Borazjan مشترکاً کمترین و ژنوتیپ Ss-289-2 بیشترین تعداد برگ را به خود اختصاص دادند. در رابطه با سطح برگ ژنوتیپ Borazjan کمترین و ژنوتیپ H.T.I بیشترین میانگین را دارا بودند. برای وزن تر برگ ژنوتیپ Borazjan کمترین و ژنوتیپ H.T.I بیشترین میانگین را به خود اختصاص دادند. برای وزن خشک برگ ژنوتیپ SPT 413 کمترین و ژنوتیپ C.H.T.209.12e×F.K.40-1 بیشترین را دارا بودند. برای وزن تر ریشه ژنوتیپ SPT 420 کمترین و ژنوتیپ G.D.165 بیشترین میانگین را به خود اختصاص دادند. از نظر وزن خشک ریشه ژنوتیپ SPT 420 کمترین و ژنوتیپ Matianus بیشترین میانگین را دارا بودند. برای وزن تر بوته ژنوتیپ Balouch کمترین و ژنوتیپ H.T.I بیشترین میانگین را دارا بودند. برای صفت وزن خشک بوته ژنوتیپ SPT 413 کمترین و ژنوتیپ H.T.I بیشترین میانگین را به خود اختصاص دادند. در مجموع، تمامی صفات مورد بررسی در شرایط تنش گلجالیز نسبت به شرایط نرمال کاهش میانگین نشان دادند. بیشترین درصد کاهش میانگین مربوط به صفت وزن تر بوته میباشد. کمترین درصد کاهش میانگین مربوط به صفت تعداد برگ میباشد. برای پی بردن به معنیداری کاهش میانگین صفات در مقایسه دو شرایط، تجزیه t-test انجام گرفت. مقدار t-test در رابطه با تاریخ گلدهی غیر معنیدار (ns34/0-)، برای ارتفاع بوته معنیدار در سطح یک درصد (**81/2)، برای تعداد برگ غیر معنیدار (ns58/1)، برای شاخص سطح برگ معنیدار در سطح یک درصد (**14/3)، برای وزن تر برگ غیر معنیدار (ns74/2)، برای وزن تر ریشه معنیدار در سطح یک درصد (**65/3)، برای وزن خشک برگهای بوته معنیدار در سطح پنج درصد (*18/2)، برای وزن خشک ریشه معنیدار در سطح یک درصد (**65/3)، برای وزن تر اندام هوایی به جزء برگ معنیدار در سطح یک درصد (**84/4) و برای معنیدار وزن خشک اندام هوایی به جزء برگ معنیدار در سطح یک درصد (**71/4) بود. بیشترین میانگین برای صفت وزن تر بوته در شرایط تنش مربوط به ژنوتیپ 24: H.T.I و کمترین میانگین وزن تر بوته مربوط به ژنوتیپ 83: Balouch بود. بیشترین میانگین برای صفت تعداد برگ در شرایط تنش متعلق به ژنوتیپ12 (Ss-289-2) و کمترین تعداد برگ در شرایط تنش مربوط به ژنوتیپ 81 (Borazjan) و 75 (SPT439) میباشد. بنابراین در مجموع بر اساس نتایج مقایسات میانگین (Error! Not a valid bookmark self-reference.4 و جدول 5) مشخص میشود که ژنوتیپ H.T.I از نظر میانگین مجموع صفات مورد بررسی جزو ژنوتیپهای برتر است. در مقابل ژنوتیپ SPT 420 کمترین میانگین را از لحاظ جمیع صفات مورد بررسی دارا بود.
ژنوتیپها از لحاظ تحمل به تنش گلجالیز به سه دسته حساس، متحمل نسبی و مقاوم گروهبندی شدند. برای این منظور درصد کاهش صفات مورد بررسی محاسبه شد و میانگین درصد کاهش صفات و میانگین ژنوتیپها نسبت به درصد کاهش صفات مورد بررسی، محاسبه شد و نسبت به این دو میانگین ژنوتیپها گروهبندی انجام شد (جدول 6). ژنوتیپ C.H.T.283-8 حساسترین ژنوتیپ در رابطه با کلیه صفات بود و به دنبال آن ژنوتیپهای Kharmanli، Immni 3000، F.K.40-1، Pz17، K.B، L 16a، Rustica، C.H.T.209.12e، C.H.T.283-8، Basma 181-8، SPT 413، T.K.L و Samsun 1 تنها در رابطه با یک صفت کاهش نداشتند و نسبت به بقیه صفات کاهش شدیدی نشان دادند. در حالیکه ژنوتیپهای Ploudive 58، Ts 8، Mutant 3، OR-379، P.D.328، Jahrom14 و Lengeh نسبت به هیچکدام از صفات کاهش نشان ندادند و جز ژنوتیپهای متحمل طبقهبندی شدند (جدول 6).
جدول 4- مقایسه میانگین ژنوتیپهای توتون از نظر صفات مورفولوژیک در شرایط خاک غیر آلوده به گلجالیز
Table 4. Comparison of the mean of tobacco genotypes in terms of morphological traits under normal conditions
Name of genotypes |
Traits mean under normal condition |
mean |
|||||||||
FD |
PH |
NL |
LAI |
FWL |
DLYP |
FWR |
DWR |
APFW |
APDW |
||
Kharmanli |
67.50 |
112.75 |
30.50 |
1520.25 |
85.11 |
21.08 |
50.93 |
14.85 |
138.18 |
28.53 |
206.97 |
Nevrokop |
69.75 |
78.25 |
23.00 |
1664.50 |
59.30 |
11.80 |
33.95 |
8.98 |
54.00 |
12.90 |
201.64 |
Trabozan |
65.00 |
64.50 |
26.25 |
1830.00 |
46.40 |
12.05 |
26.73 |
8.90 |
45.83 |
13.63 |
213.93 |
Krumovgraid |
60.25 |
68.50 |
25.75 |
3047.75 |
103.65 |
37.48 |
34.45 |
9.65 |
134.65 |
43.85 |
356.60 |
Basma S. 31 |
54.50 |
81.50 |
28.00 |
1833.00 |
52.73 |
14.20 |
43.68 |
13.30 |
101.93 |
20.95 |
224.38 |
Triumph |
51.25 |
37.75 |
17.00 |
1799.50 |
67.70 |
21.25 |
33.50 |
14.68 |
54.30 |
11.73 |
210.87 |
Xanthi |
56.00 |
73.25 |
27.50 |
1342.00 |
38.25 |
8.00 |
41.25 |
15.10 |
86.43 |
21.23 |
170.90 |
Matianus |
65.00 |
63.00 |
18.75 |
1351.50 |
37.75 |
9.20 |
35.23 |
10.93 |
52.60 |
15.48 |
165.94 |
Immni 3000 |
80.75 |
76.25 |
25.25 |
2658.00 |
73.25 |
16.20 |
33.05 |
9.00 |
63.60 |
16.00 |
305.14 |
Melkin 261 |
68.00 |
77.50 |
21.50 |
1204.00 |
82.85 |
16.88 |
40.55 |
12.63 |
75.28 |
14.80 |
161.40 |
Tyk-Kula |
51.50 |
59.00 |
25.00 |
1179.00 |
34.15 |
8.70 |
20.60 |
5.68 |
51.23 |
12.80 |
144.77 |
Ss-289-2 |
65.00 |
68.25 |
31.25 |
2732.75 |
68.28 |
16.68 |
33.50 |
10.00 |
75.18 |
27.73 |
312.86 |
Ohdaruma |
75.25 |
51.50 |
18.00 |
1873.50 |
110.33 |
30.00 |
21.55 |
7.58 |
46.13 |
14.13 |
224.80 |
Ploudive 58 |
78.75 |
84.00 |
27.50 |
1537.00 |
31.50 |
9.15 |
32.75 |
8.80 |
63.50 |
15.50 |
188.85 |
Line 20 |
75.75 |
62.75 |
18.25 |
1678.00 |
29.45 |
10.00 |
18.25 |
6.43 |
48.90 |
21.60 |
196.94 |
T-B-22 |
64.00 |
70.50 |
34.75 |
2858.75 |
90.65 |
23.93 |
34.48 |
13.05 |
120.90 |
23.93 |
333.49 |
Ts 8 |
69.75 |
57.75 |
23.75 |
1807.00 |
42.13 |
13.58 |
31.80 |
10.30 |
58.70 |
9.33 |
212.41 |
Alborz23 |
56.00 |
61.50 |
28.25 |
2196.75 |
41.93 |
14.40 |
35.18 |
8.30 |
72.18 |
15.90 |
253.04 |
F.K.40-1 |
65.75 |
77.75 |
31.00 |
2993.25 |
136.02 |
34.53 |
49.03 |
12.70 |
113.28 |
23.28 |
353.66 |
Pz17 |
64.00 |
71.00 |
27.00 |
3023.00 |
106.90 |
29.65 |
45.58 |
13.40 |
117.08 |
30.08 |
352.77 |
K.P.Ha |
59.25 |
47.25 |
22.50 |
3057.75 |
109.85 |
21.10 |
58.55 |
18.28 |
109.58 |
22.63 |
352.67 |
K.B |
59.00 |
60.75 |
20.50 |
1836.75 |
62.95 |
19.70 |
24.10 |
8.70 |
57.55 |
21.80 |
217.18 |
G.D.165 |
63.50 |
57.50 |
25.25 |
2177.75 |
108.10 |
25.40 |
37.90 |
10.88 |
103.73 |
21.90 |
263.19 |
H.T.I |
62.75 |
76.75 |
31.25 |
4691.00 |
170.73 |
43.55 |
40.95 |
19.93 |
179.23 |
37.15 |
535.33 |
Kramograd N.H.H |
63.00 |
87.00 |
25.50 |
2341.50 |
61.78 |
14.38 |
32.20 |
12.53 |
73.93 |
20.05 |
273.19 |
T.K.23 |
67.50 |
61.00 |
23.00 |
2281.25 |
79.00 |
16.83 |
33.70 |
9.38 |
63.68 |
16.90 |
265.22 |
L 16a |
64.00 |
103.25 |
24.00 |
2406.25 |
81.55 |
12.45 |
41.03 |
13.28 |
104.30 |
24.68 |
287.48 |
Izmir 7 |
53.75 |
47.50 |
23.25 |
4305.00 |
26.95 |
17.73 |
31.65 |
5.45 |
84.63 |
20.83 |
461.67 |
Mutant 3 |
59.00 |
38.75 |
13.75 |
1242.25 |
34.55 |
9.95 |
24.30 |
12.93 |
35.65 |
5.85 |
147.70 |
Mutant 4 |
67.00 |
100.40 |
31.25 |
3811.00 |
59.50 |
8.40 |
52.35 |
14.58 |
82.63 |
30.45 |
425.76 |
Pobeda 1 |
65.50 |
94.50 |
34.00 |
2280.50 |
57.25 |
15.75 |
30.45 |
14.75 |
86.10 |
19.15 |
269.80 |
Pobeda 2 |
60.75 |
86.75 |
30.00 |
2279.25 |
54.23 |
8.10 |
39.13 |
10.40 |
88.28 |
24.33 |
268.12 |
Rustica |
48.33 |
68.67 |
20.50 |
947.75 |
33.85 |
9.65 |
16.25 |
7.23 |
40.53 |
8.40 |
120.12 |
Samsun 959 |
80.25 |
77.50 |
37.00 |
3075.00 |
104.08 |
24.13 |
55.60 |
20.10 |
120.63 |
26.08 |
362.04 |
Samsun dere |
78.50 |
87.00 |
31.50 |
1415.25 |
42.90 |
10.85 |
27.65 |
11.35 |
78.13 |
19.95 |
180.31 |
OR-205 |
65.00 |
84.50 |
28.25 |
2607.50 |
61.28 |
14.43 |
21.28 |
7.90 |
102.45 |
27.88 |
302.05 |
OR-345 |
68.50 |
88.25 |
24.50 |
1590.50 |
29.25 |
9.40 |
31.59 |
9.30 |
53.48 |
10.40 |
191.52 |
OR-379 |
61.75 |
75.75 |
23.00 |
1099.50 |
24.48 |
6.95 |
38.10 |
13.90 |
57.85 |
11.70 |
141.30 |
C.H.T.209.12e |
71.00 |
73.25 |
34.00 |
3938.50 |
180.63 |
47.48 |
56.33 |
19.18 |
145.35 |
28.93 |
459.46 |
C.H.T.209.12e×F1 |
70.50 |
77.25 |
40.75 |
3131.75 |
102.03 |
38.95 |
44.50 |
20.60 |
120.28 |
36.85 |
368.35 |
C.H.T.266-6 |
61.25 |
52.75 |
21.50 |
1670.50 |
54.33 |
9.80 |
14.28 |
5.95 |
24.35 |
9.20 |
192.39 |
C.H.T.283-8 |
64.50 |
64.75 |
26.50 |
2654.50 |
107.05 |
25.03 |
40.25 |
9.90 |
85.85 |
20.60 |
309.89 |
C.H.T.273-38 |
65.00 |
84.00 |
30.50 |
3366.25 |
107.23 |
38.35 |
54.23 |
22.93 |
95.93 |
25.10 |
388.95 |
Basma 12-2 |
62.75 |
69.75 |
20.00 |
1091.75 |
105.58 |
29.55 |
46.53 |
15.63 |
88.88 |
23.00 |
155.34 |
Basma 16-10 |
61.00 |
76.00 |
28.50 |
1193.75 |
87.08 |
27.70 |
34.85 |
12.40 |
80.90 |
20.20 |
162.24 |
Basma 104-1 |
66.50 |
87.25 |
27.50 |
2346.00 |
90.53 |
21.73 |
30.18 |
7.85 |
66.30 |
15.40 |
275.92 |
Basma 181-8 |
71.25 |
80.75 |
30.00 |
1839.75 |
51.35 |
13.95 |
24.93 |
10.05 |
82.90 |
18.98 |
222.39 |
Zichna |
60.50 |
78.25 |
28.50 |
1551.75 |
35.80 |
7.60 |
21.40 |
6.30 |
56.88 |
17.68 |
186.47 |
Izmir |
52.00 |
63.25 |
19.50 |
1525.75 |
46.40 |
13.00 |
22.33 |
5.90 |
71.70 |
19.98 |
183.98 |
P.D.324 |
70.75 |
73.25 |
24.75 |
1795.50 |
42.33 |
9.05 |
16.10 |
7.40 |
113.43 |
26.25 |
217.88 |
P.D.325 |
57.50 |
68.25 |
25.00 |
1925.75 |
44.88 |
13.38 |
38.35 |
12.88 |
92.10 |
22.18 |
230.03 |
P.D.406 |
58.00 |
56.50 |
20.25 |
1263.75 |
45.10 |
8.60 |
34.28 |
11.78 |
69.48 |
17.15 |
158.49 |
P.D.328 |
40.75 |
29.25 |
12.00 |
1260.00 |
39.15 |
14.00 |
22.28 |
6.48 |
24.85 |
10.10 |
145.89 |
P.D.329 |
64.00 |
87.50 |
23.75 |
1270.75 |
30.73 |
13.25 |
40.58 |
22.05 |
60.63 |
14.85 |
162.81 |
P.D.336 |
60.75 |
64.75 |
23.50 |
1671.50 |
54.10 |
14.13 |
37.10 |
14.88 |
105.70 |
19.88 |
206.63 |
P.D.345 |
66.25 |
74.75 |
24.50 |
1087.00 |
31.91 |
8.58 |
26.95 |
8.80 |
60.00 |
12.33 |
140.11 |
P.D.364 |
63.25 |
91.50 |
28.75 |
2291.75 |
74.15 |
9.13 |
41.98 |
11.00 |
72.18 |
21.13 |
270.48 |
P.D.365 |
58.00 |
66.75 |
24.25 |
1325.00 |
33.63 |
9.80 |
23.98 |
9.38 |
54.85 |
17.73 |
162.34 |
P.D.371 |
62.75 |
64.50 |
26.75 |
1125.75 |
31.10 |
11.70 |
25.20 |
7.65 |
57.65 |
14.50 |
142.76 |
P.D.381 |
67.00 |
80.00 |
27.00 |
1866.00 |
63.10 |
11.85 |
34.03 |
10.23 |
82.00 |
15.45 |
225.67 |
SPT 403 |
57.75 |
48.50 |
13.00 |
1023.25 |
37.73 |
6.86 |
12.40 |
3.38 |
27.08 |
9.35 |
123.93 |
SPT 405 |
55.00 |
47.50 |
14.00 |
958.75 |
29.85 |
5.85 |
15.63 |
9.40 |
29.33 |
9.05 |
117.44 |
SPT 406 |
55.75 |
43.75 |
14.00 |
1046.50 |
32.88 |
6.50 |
16.08 |
4.50 |
39.93 |
10.48 |
127.04 |
SPT 408 |
53.75 |
42.75 |
10.75 |
904.75 |
24.30 |
7.13 |
16.00 |
12.68 |
38.83 |
9.03 |
112 |
SPT 409 |
52.50 |
38.25 |
12.25 |
404.00 |
16.73 |
5.30 |
22.18 |
4.73 |
20.20 |
11.25 |
58.74 |
SPT 410 |
54.00 |
43.25 |
12.00 |
1021.75 |
38.58 |
6.33 |
20.60 |
4.63 |
49.83 |
5.33 |
125.63 |
SPT 412 |
58.00 |
50.50 |
15.50 |
648.50 |
31.70 |
5.00 |
23.90 |
5.55 |
40.85 |
8.15 |
88.77 |
Esfahan5 |
52.50 |
50.75 |
11.00 |
805.50 |
35.38 |
9.25 |
17.10 |
5.95 |
41.00 |
9.25 |
103.77 |
SPT 420 |
57.00 |
40.75 |
9.50 |
386.00 |
12.08 |
3.38 |
17.18 |
5.03 |
26.45 |
7.70 |
56.51 |
SPT 430 |
67.50 |
44.50 |
14.00 |
673.00 |
16.00 |
3.18 |
11.33 |
3.40 |
41.78 |
12.65 |
88.73 |
SPT 432 |
63.00 |
40.00 |
17.00 |
1556.50 |
52.90 |
8.70 |
27.50 |
7.15 |
50.55 |
12.90 |
183.62 |
SPT 433 |
46.50 |
25.50 |
18.00 |
1491.50 |
20.40 |
4.60 |
11.55 |
4.75 |
29.45 |
9.68 |
166.19 |
SPT 434 |
56.50 |
51.00 |
21.00 |
2100.25 |
83.05 |
18.65 |
28.25 |
9.15 |
97.70 |
20.40 |
248.60 |
SPT 436 |
55.00 |
36.50 |
13.25 |
578.50 |
12.75 |
3.05 |
12.90 |
2.90 |
17.30 |
5.45 |
73.76 |
SPT 439 |
46.25 |
32.50 |
14.00 |
688.00 |
21.40 |
6.65 |
9.43 |
2.30 |
33.85 |
10.85 |
86.52 |
SPT 441 |
54.00 |
51.00 |
17.50 |
1294.50 |
54.25 |
9.75 |
34.30 |
8.75 |
58.38 |
16.88 |
159.93 |
Esfahan2 |
64.50 |
66.00 |
19.50 |
148.50 |
12.10 |
2.30 |
19.70 |
8.00 |
48.90 |
14.60 |
40.41 |
SPT 413 |
51.50 |
43.75 |
14.25 |
936.75 |
31.70 |
6.73 |
11.45 |
4.05 |
70.70 |
14.45 |
118.53 |
Esfahani |
51.50 |
40.50 |
10.00 |
3267.50 |
15.45 |
3.05 |
13.60 |
3.00 |
24.20 |
8.30 |
343.71 |
Jahrom14 |
58.50 |
78.50 |
14.50 |
1142.00 |
31.35 |
6.90 |
24.40 |
7.00 |
48.50 |
12.45 |
142.41 |
Borazjan |
42.50 |
27.00 |
21.00 |
934.50 |
17.65 |
3.00 |
14.55 |
3.45 |
54.25 |
15.35 |
113.33 |
L 16b |
66.50 |
79.50 |
19.50 |
1678.00 |
47.45 |
10.80 |
22.05 |
10.15 |
61.05 |
16.55 |
201.16 |
Balouch |
63.00 |
42.00 |
12.50 |
699.00 |
28.15 |
5.55 |
14.70 |
2.85 |
38.80 |
10.20 |
91.68 |
Lengeh |
64.00 |
67.50 |
19.50 |
952.00 |
33.40 |
7.10 |
21.35 |
5.45 |
43.60 |
9.75 |
122.37 |
Saderati |
45.00 |
53.50 |
21.50 |
1381.00 |
48.55 |
9.30 |
27.95 |
7.45 |
61.85 |
14.25 |
167.04 |
Eraghi |
51.00 |
34.50 |
12.00 |
734.50 |
29.10 |
5.30 |
20.00 |
4.35 |
40.80 |
8.80 |
94.04 |
Shahroudi |
50.50 |
49.00 |
30.50 |
1870.50 |
64.55 |
12.70 |
16.80 |
4.25 |
83.05 |
23.30 |
220.52 |
T.K.L |
62.50 |
61.50 |
18.50 |
2111.00 |
59.05 |
11.70 |
35.85 |
8.35 |
113.40 |
13.85 |
249.57 |
L 17 |
65.50 |
73.50 |
21.00 |
4950.00 |
82.45 |
17.25 |
27.05 |
5.65 |
96.85 |
21.90 |
536.12 |
C.H.T. 26 |
51 |
48.75 |
24.50 |
1557 |
95.36 |
18.15 |
36.10 |
9.95 |
67.90 |
12.20 |
192.09 |
Samsun 1 |
55.75 |
96 |
31.25 |
2164.25 |
149.45 |
22.63 |
48.05 |
15.73 |
158.38 |
43.18 |
278.47 |
Samsun |
55.50 |
56 |
21.75 |
2481 |
49.30 |
26.13 |
39.45 |
15.28 |
62.40 |
21.28 |
282.81 |
Mean |
60.98 |
64.23 |
22.65 |
1819.10 |
57.76 |
14.38 |
29.92 |
9.82 |
70.93 |
17.60 |
216.74 |
LSD0.05 |
3.90 |
12.74 |
5.56 |
1068.01 |
29.85 |
8.09 |
10.49 |
5.14 |
33.27 |
8.89 |
|
تاریخ گلدهی (FD, day)، ارتفاع بوته (PH, cm)، تعداد برگ (NL)، شاخص سطح برگ (LAI)، وزن تر برگ (FWL, gr)، وزن تر ریشه (FWR, gr)، وزن خشک ریشه (DWR, gr)، وزن تر اندام هوایی بجز برگ (APFW, gr)، وزن خشک اندام هوایی بجز برگ (APDW, gr)، وزن خشک برگهای بوته (DLYP, gr)، تعداد گل جالیز جوانه زده (NEB, gr)، وزن تازه گل جالیز (FWB, gr) و وزن خشک گل جالیز (FWB, gr).
Flowering date (FD), Plant height (PH), Number of leaf (NL), Leaf area (LA), Fresh weight of leaf (FWL), Fresh weight of root (FWR), Dry weight of root (DWR), Aerial part fresh weight without leaf (APFW), Aerial part dry weight without leaf (APDW), Dry leaf yield per plant (DLYP), Number of emerged broomrapes (NEB), Fresh weight of broomrapes (FWB), Dry weight of broomrapes (DWB).
جدول 5- مقایسه میانگین ژنوتیپهای توتون از نظر صفات مورفولوژیک در شرایط تنش گلجالیز
Table 5. Comparison of the mean of tobacco genotypes in terms of morphological traits under broomrape stress conditions
Name of genotypes |
Traits mean under broomrape stress condition |
mean |
Character |
|||||||||||
FD |
PH |
NL |
LAI |
FWL |
DLYP |
FWR |
DWR |
APFW |
APDW |
NEB |
FWB (g) |
DWB (g) |
||
Kharmanli |
63.67 |
82.5 |
25 |
1862.33 |
59.32 |
10 |
28.87 |
7.17 |
59.9 |
13.38 |
221.21 |
2.33 ± 0.76 |
63.38 ± 38.12 |
23.18 ± 15.12 |
Nevrokop |
62.17 |
66.67 |
23.5 |
954.83 |
42.5 |
9.13 |
32.03 |
9.9 |
57.53 |
11.95 |
127.02 |
2.33 ± 0.61 |
13.97 ± 6.5 |
4.82 ± 2.24 |
Trabozan |
67.33 |
66.67 |
31 |
1514.33 |
43.03 |
9.15 |
27.23 |
8.38 |
42.73 |
11.88 |
182.17 |
2.33 ± 0.56 |
19.25 ± 4.62 |
4.80 ± 1.12 |
Krumovgraid |
62 |
63.5 |
26.33 |
2103.33 |
62 |
22.4 |
29.45 |
8.22 |
105.8 |
29.73 |
251.28 |
0.50 ± 0.22 |
0.97 ± 0.46 |
0.20 ± 0.09 |
Basma S.31 |
59 |
71.83 |
25.83 |
2257 |
43.85 |
9.4 |
35.7 |
12.35 |
61.62 |
13.37 |
259 |
3.00 ± 0.93 |
25.89 ± 12.02 |
6.30 ± 2.8 |
Triumph |
42.33 |
34.33 |
15.17 |
2241.8 |
50.8 |
13.25 |
32.7 |
8.02 |
47.88 |
14.48 |
250.08 |
2.50 ± 0.62 |
51.52 ± 16.39 |
18.13 ± 5.75 |
Xanthi |
56.67 |
67.33 |
22.67 |
1034.67 |
31.7 |
9.5 |
20.47 |
8.43 |
62.63 |
20.17 |
133.42 |
4.83 ± 1.25 |
62.13 ± 25.25 |
23.92 ± 9.81 |
Matianus |
65.83 |
50 |
15.5 |
867.17 |
22.88 |
4.32 |
24.53 |
17.57 |
35.58 |
8.65 |
111.2 |
2.50 ± 0.62 |
23.4 ± 8 |
13.03 ± 4.83 |
Immni 3000 |
57.5 |
55.83 |
20.5 |
1455 |
52.07 |
11.62 |
27.1 |
6.97 |
43.98 |
12.67 |
174.32 |
2.00 ± 0.58 |
10.88 ± 5.45 |
2.83 ± 1.62 |
Melkin 261 |
65.33 |
70.33 |
24.67 |
2250 |
70.87 |
24.87 |
32.8 |
9.77 |
51.3 |
10.63 |
261.06 |
2.50 ± 0.50 |
71.62 ± 5.61 |
16.18 ± 1.6 |
Tyk-Kula |
54 |
51.67 |
25 |
1050 |
33.4 |
6.83 |
19.33 |
4.77 |
46.37 |
11.17 |
130.25 |
2.33 ± 0.42 |
43.48 ± 17.27 |
6.12 ± 2.47 |
Ss-289-2 |
75 |
68 |
33 |
2061 |
70 |
15.07 |
33.1 |
7.33 |
64.1 |
17.13 |
244.37 |
2.67 ± 0.95 |
54.67 ± 21.86 |
15.32 ± 7.39 |
Ohdaruma |
73.33 |
48 |
20 |
1444 |
85.02 |
26.75 |
16.47 |
5.77 |
40.25 |
10.82 |
177.04 |
0.50 ± 0.34 |
23.08 ± 16.4 |
6.72 ± 6.62 |
Ploudive 58 |
78.33 |
77 |
26.5 |
1846 |
41.07 |
9.8 |
31.1 |
10.33 |
67.47 |
21.9 |
220.95 |
1.00 ± 0.00 |
1.33 ± 0.11 |
0.47 ± 0.02 |
Line 20 |
64.67 |
74.33 |
19.67 |
1279.33 |
69.43 |
11.4 |
23.77 |
7.3 |
59.2 |
18.1 |
162.72 |
2.83 ± 0.79 |
21.20 ± 6.54 |
4.72 ± 1.44 |
T-B-22 |
63.67 |
67.33 |
31.83 |
2553.17 |
68.7 |
20.47 |
33.8 |
8.92 |
103.9 |
23.95 |
297.57 |
0.00 ± 0.00 |
0.00 ± 0 |
0.00 ± 0 |
Ts 8 |
70 |
64.83 |
29.17 |
1929 |
64.28 |
17.47 |
31.78 |
11.03 |
79.12 |
20.18 |
231.69 |
0.33 ± 0.21 |
14.72 ± 14.04 |
5.37 ± 5.33 |
Alborz23 |
55.33 |
53.67 |
28.67 |
1777.17 |
47.25 |
12.92 |
24.43 |
6.92 |
62.72 |
26.87 |
209.59 |
1.67 ± 0.33 |
5.12 ± 1.66 |
1.43 ± 0.42 |
F.K.40-1 |
68.17 |
58.33 |
23.5 |
2077.5 |
84.65 |
26.78 |
38.5 |
10.63 |
51.17 |
15.1 |
245.43 |
2.33 ± 0.61 |
20.40 ± 5.4 |
6.78 ± 3.18 |
Pz17 |
65.6 |
61.4 |
23.8 |
1280.2 |
55.72 |
13.5 |
32.58 |
9.66 |
54.22 |
17.04 |
161.37 |
0.83 ± 0.31 |
28.27 ± 11.05 |
6.12 ± 2.22 |
K.P.Ha |
64.67 |
44.33 |
24.67 |
2642.33 |
90.93 |
15.73 |
38.97 |
12.63 |
98.63 |
19.03 |
305.19 |
2.33 ± 0.76 |
35.43 ± 13.4 |
9.90 ± 3.43 |
K.B |
65.67 |
41.33 |
19 |
1509.67 |
62.7 |
13.17 |
22.17 |
6.07 |
36.23 |
9.67 |
178.57 |
1.00 ± 0.37 |
2.30 ± 1.15 |
1.10 ± 0.63 |
G.D.165 |
59.5 |
61.33 |
23 |
1736.5 |
95.43 |
21.95 |
48.82 |
15.02 |
88.05 |
21.1 |
217.07 |
0.17 ± 0.17 |
0.17 ± 0.17 |
0.05 ± 0.05 |
H.T.I |
63.33 |
69.17 |
32.17 |
4276.17 |
105.75 |
31.53 |
28.22 |
12.45 |
118.55 |
33.73 |
477.11 |
0.50 ± 0.34 |
10.50 ± 7.05 |
2.53 ± 1.64 |
Kramograd N.H.H |
61.17 |
83.33 |
26.5 |
1690.5 |
39.97 |
10.57 |
27.45 |
11.02 |
54.98 |
16.4 |
202.19 |
0.00 ± 0.00 |
0.00 ± 0 |
0.00 ± 0 |
T.K.23 |
64.4 |
51.4 |
26.2 |
1253.8 |
53.08 |
11.3 |
27.9 |
7.14 |
51.9 |
15.74 |
156.29 |
2.50 ± 0.62 |
9.13 ± 20.18 |
3.00 ± 0.88 |
L 16a |
66.83 |
84.33 |
22.17 |
1546.5 |
47.42 |
8.68 |
26.15 |
10.12 |
64.65 |
14.2 |
189.11 |
0.67 ± 0.33 |
1.97 ± 1.27 |
0.58 ± 0.41 |
Izmir 7 |
58.67 |
56.17 |
23.5 |
1786.17 |
47.4 |
10.57 |
23.67 |
5.4 |
53.15 |
13.72 |
207.84 |
1.00 ± 0.00 |
13.70 ± 4.53 |
3.50 ± 1.16 |
Mutant 3 |
59 |
62 |
15.33 |
1236.33 |
38.53 |
17.67 |
37.43 |
7.57 |
52.23 |
11 |
153.71 |
1.17 ± 0.31 |
4.23 ± 0.91 |
0.87 ± 0.2 |
Mutant 4 |
67.17 |
80.1 |
25.17 |
1991.83 |
58.6 |
10.87 |
18.43 |
6.78 |
77.37 |
17.03 |
235.33 |
1.00 ± 0.37 |
7.77 ± 5.54 |
1.42 ± 0.82 |
Pobeda 1 |
71 |
77 |
30 |
1721.67 |
71.83 |
8.6 |
18.27 |
6.43 |
58.67 |
14.43 |
207.79 |
0.67 ± 0.42 |
4.27 ± 2.7 |
1.97 ± 1.24 |
Pobeda 2 |
61.17 |
80.17 |
29.33 |
2227.17 |
50.83 |
11.15 |
29.52 |
10.5 |
62.1 |
13.17 |
257.51 |
2.00 ± 0.37 |
42.70 ± 20.56 |
4.04 ± 1.35 |
Rustica |
46.5 |
46.33 |
15.67 |
590.83 |
21.02 |
7.68 |
12.75 |
2.95 |
34.15 |
6.87 |
78.47 |
1.50 ± 0.34 |
13.40 ± 2.94 |
4.60 ± 1.13 |
Samsun 959 |
70.83 |
70 |
32.67 |
1951.17 |
60.5 |
13.45 |
36.43 |
8.43 |
60.63 |
15.5 |
231.96 |
1.00 ± 0.45 |
8.15 ± 3.64 |
3.25 ± 1.49 |
Samsun dere |
74 |
95.67 |
32.67 |
3308.5 |
80.57 |
12.83 |
25.37 |
8.87 |
78.52 |
18.23 |
373.52 |
1.33 ± 0.33 |
6.38 ± 1.45 |
2.92 ± 0.94 |
OR-205 |
59.67 |
46.33 |
15.67 |
1018.33 |
29.8 |
10.57 |
24.43 |
8.23 |
27.77 |
5.23 |
124.6 |
1.83 ± 0.48 |
48.00 ± 1.77 |
12.22 ± 2.73 |
OR-345 |
68.5 |
76.17 |
24 |
1281.33 |
28.42 |
8.65 |
20.05 |
6.37 |
50.55 |
10.42 |
157.44 |
2.17 ± 0.31 |
16.00 ± 3.18 |
4.58 ± 1.41 |
OR-379 |
62 |
75.33 |
25.17 |
1446.8 |
27.83 |
6.77 |
34.2 |
12.03 |
58.53 |
11.68 |
176.03 |
1.33 ± 0.49 |
1.65 ± .59 |
0.40 ± 0.15 |
C.H.T.209.12e |
67 |
57.67 |
29.5 |
2769.5 |
99.17 |
32 |
38.7 |
12.9 |
107.33 |
23.45 |
323.72 |
0.50 ± 0.22 |
1.60 ± 0.76 |
0.13 ± 0.06 |
C.H.T.209.12e×F1 |
69.83 |
65.17 |
30.17 |
2299.83 |
98.97 |
38.83 |
35.27 |
11.55 |
100.88 |
20.83 |
277.13 |
0.83 ± 0.40 |
4.27 ± 2.77 |
4.23 ± 1.95 |
C.H.T.266-6 |
64.5 |
51 |
23.33 |
1375.5 |
39.55 |
9.05 |
13.27 |
5.43 |
25.42 |
10.18 |
161.72 |
0.50 ± 0.22 |
16.85 ± 8.04 |
4.58 ± 2.58 |
C.H.T.283-8 |
48.17 |
40.83 |
17.83 |
1211 |
57.32 |
15.33 |
24.13 |
5.77 |
49.48 |
11.35 |
148.12 |
2.33 ± 0.56 |
6.35 ± 0.6 |
1.78 ± 0.81 |
C.H.T.273-38 |
65.33 |
47.67 |
22 |
4268.67 |
57.6 |
14.17 |
27.13 |
8.4 |
45.03 |
9.63 |
456.56 |
0.83 ± 0.31 |
34.08 ± 10.93 |
11.55 ± 3.74 |
Basma 12-2 |
64.17 |
63 |
18.83 |
1460.17 |
74.65 |
25.07 |
35.7 |
13.32 |
56.53 |
15.62 |
182.71 |
1.67 ± 0.21 |
5.95 ± 1.91 |
2.67 ± 0.94 |
Basma 16-10 |
59.33 |
58.17 |
27.33 |
1264.33 |
64.62 |
27.23 |
14.22 |
4.08 |
51.28 |
12.12 |
158.27 |
1.00 ± 0.37 |
7.15 ± 2.19 |
2.15 ± 0.74 |
Basma 104-1 |
66.33 |
74.67 |
24.17 |
1621 |
66.65 |
17.15 |
22.9 |
6.48 |
52.45 |
15 |
196.68 |
1.17 ± 0.31 |
7.80 ± 2.98 |
4.12 ± 1.58 |
Basma 181-8 |
68.83 |
61.83 |
24.17 |
1049.67 |
46.78 |
10.38 |
15.82 |
5.87 |
53.97 |
13.13 |
135.05 |
1.67 ± 0.21 |
7.88 ± 1.9 |
1.73 ± 0.36 |
Zichna |
59.67 |
70 |
29.33 |
1387.33 |
46.33 |
21.97 |
18.83 |
7.07 |
49 |
11.5 |
170.1 |
1.83 ± 0.48 |
10.75 ± 3.51 |
5.02 ± 1.37 |
Izmir |
54.33 |
58 |
20.67 |
686.33 |
39.68 |
13.28 |
19.47 |
4.65 |
43.25 |
13.18 |
95.28 |
2.17 ± 0.65 |
9.90 ± 2.06 |
2.17 ± 0.45 |
P.D.324 |
70.33 |
84.67 |
28 |
809 |
47.03 |
10.7 |
25.57 |
8.2 |
70.43 |
22.2 |
117.61 |
1.50 ± 0.43 |
41.35 ± 8.63 |
16.12 ± 3.9 |
P.D.325 |
56.5 |
64.33 |
24.5 |
1278.17 |
34.23 |
8.65 |
32.02 |
7.5 |
72.87 |
15.65 |
159.44 |
1.17 ± 0.40 |
3.47 ± 1.19 |
2.22 ± 0.81 |
P.D.406 |
55.17 |
53 |
17.83 |
935.2 |
33.98 |
7.73 |
38.85 |
9.2 |
50.63 |
11.73 |
121.33 |
1.33 ± 0.33 |
0.87 ± 0.39 |
0.37 ± 0.14 |
P.D.328 |
49.5 |
30.67 |
11.67 |
1248 |
37.23 |
12.77 |
24.95 |
6.68 |
24.92 |
10.07 |
145.65 |
2.17 ± 0.48 |
14.45 ± 4.88 |
4.35 ± 1.01 |
P.D.329 |
61.67 |
79 |
28.33 |
1352 |
33.9 |
7.97 |
22 |
3.3 |
63.97 |
14.23 |
166.64 |
1.50 ± 0.43 |
16.43 ± 3.91 |
4.5 ± 2.30 |
P.D.336 |
60.67 |
69 |
26.5 |
1490 |
50.2 |
11.67 |
29.58 |
7.87 |
94.37 |
18.17 |
185.8 |
1.33 ± 0.33 |
1.48 ± 0.53 |
1.68 ± 1.31 |
P.D.345 |
66.83 |
74.5 |
24.83 |
903.33 |
26.02 |
5.42 |
26 |
3.9 |
45.03 |
8.93 |
118.48 |
1.17 ± 0.17 |
10.2 ± 5.31 |
0.47 ± 0.12 |
P.D.364 |
60.83 |
80.67 |
25.5 |
1889.17 |
61.18 |
11.3 |
39.88 |
11.37 |
68.38 |
17.47 |
226.58 |
1.67 ± 0.49 |
3.12 ± 1.30 |
1.15 ± 0.50 |
P.D.365 |
57 |
55 |
20.83 |
978 |
30.62 |
10.6 |
15.3 |
5.67 |
36.35 |
10.08 |
121.95 |
2.33 ± 0.21 |
25.03 ± 7.17 |
8.3 ± 1.61 |
P.D.371 |
62.33 |
59.67 |
17.67 |
812 |
18.57 |
5.62 |
20.7 |
7.47 |
27.17 |
9.3 |
104.05 |
2.00 ± 0.00 |
22.1 ± 7.70 |
10.27 ± 3.01 |
P.D.381 |
62.83 |
79 |
26.33 |
1652.33 |
51.8 |
11.18 |
30.5 |
9.72 |
67.43 |
12.47 |
200.36 |
2.00 ± 0.26 |
12.63 ± 6.47 |
4.97 ± 1.01 |
SPT 403 |
54.33 |
45.83 |
14.83 |
1049.17 |
36.77 |
6.27 |
11.87 |
3.23 |
27.28 |
7.03 |
125.66 |
1.50 ± 0.22 |
31.92 ± 8.63 |
4.28 ± 1.55 |
SPT 405 |
54.33 |
47.17 |
16 |
915 |
34.43 |
10.47 |
26.25 |
5.67 |
32.8 |
7.1 |
114.92 |
0.83 ± 0.40 |
3.28 ± 1.57 |
1.75 ± 0.85 |
SPT 406 |
57 |
40.67 |
12.67 |
1091.33 |
32.53 |
6.03 |
36.3 |
6.47 |
37.37 |
8.9 |
132.93 |
1.00 ± 0.37 |
37.87 ± 16.40 |
9.29 ± 4.47 |
SPT 408 |
53 |
35.5 |
11 |
629.33 |
19.78 |
4.53 |
12.72 |
4.87 |
23.13 |
5.88 |
79.97 |
2.00 ± 0.63 |
26.33 ± 14.08 |
8.12 ± 3.36 |
SPT 409 |
54.33 |
34.33 |
11 |
737.33 |
26.9 |
6 |
5.83 |
4.13 |
28.43 |
8.23 |
91.65 |
3.00 ± 0.00 |
28.08 ± 8.18 |
3.78 ± 1.31 |
SPT 410 |
58 |
42.67 |
18.33 |
1072.33 |
35.47 |
5.57 |
18.8 |
8.47 |
28.47 |
5.1 |
129.32 |
4.00 ± 0.58 |
40.85 ± 13.12 |
13.37 ± 4.87 |
SPT 412 |
57 |
38.67 |
14.33 |
857.67 |
25.13 |
4.13 |
13.45 |
4.68 |
25.17 |
4.63 |
104.49 |
1.83 ± 0.17 |
20.98 ± 4.11 |
5.28 ± 1.37 |
Esfahan5 |
55 |
60 |
14.67 |
993.17 |
31.62 |
5.9 |
16.83 |
6.97 |
23.98 |
6.48 |
121.46 |
2.50 ± 0.50 |
31.92 ± 7.68 |
7.13 ± 1.75 |
SPT 420 |
56.33 |
30.33 |
9.33 |
284.33 |
13.2 |
3.97 |
2.07 |
1.37 |
27.88 |
4.67 |
43.35 |
2.67 ± 0.49 |
10.77 ± 2.50 |
1.18 ± 0.23 |
SPT 430 |
61.33 |
39 |
13.17 |
690.33 |
13.58 |
3.97 |
8.62 |
3.32 |
18.22 |
6.23 |
85.78 |
3.00 ± 0.68 |
4.72 ± 0.64 |
2.63 ± 0.68 |
SPT 432 |
62 |
32 |
13 |
773 |
19.93 |
4.13 |
16.43 |
4.47 |
22.53 |
4.73 |
95.22 |
1.00 ± 0.37 |
12.63 ± 7.18 |
2.58 ± 2.18 |
SPT 433 |
50.67 |
27.67 |
9.33 |
650.33 |
26.67 |
4.33 |
10.43 |
4.25 |
26.43 |
6.45 |
81.66 |
1.83 ± 0.40 |
7.55 ± 1.97 |
3.63 ± 1.44 |
SPT 434 |
59.67 |
43.83 |
15 |
881.8 |
29.73 |
8.38 |
18.12 |
3.95 |
21.45 |
5 |
108.69 |
2.67 ± 0.61 |
27.95 ± 13.75 |
7.13 ± 3.61 |
SPT 436 |
61.67 |
35 |
12.17 |
583 |
16.7 |
3.97 |
9.28 |
3.55 |
18.53 |
5.3 |
74.92 |
2.67 ± 0.21 |
20.13 ± 7.38 |
5.05 ± 1.94 |
SPT 439 |
52 |
27 |
9 |
630.33 |
17.57 |
4.58 |
18.58 |
4.92 |
22.2 |
6.23 |
79.24 |
2.33 ± 0.42 |
25.9 ± 6.25 |
3.57 ± 1.09 |
SPT 441 |
51.67 |
47 |
17.67 |
1155 |
36.23 |
7.5 |
20.37 |
3.22 |
39.9 |
6.33 |
138.49 |
1.00 ± 0.37 |
6.67 ± 3.15 |
0.23 ± 0.08 |
Esfahan2 |
63.33 |
54.67 |
19.33 |
720.2 |
22.17 |
5 |
19.63 |
7.23 |
23.23 |
5.9 |
94.07 |
1.67 ± 0.21 |
2.93 ± 1.32 |
4.47 ± 0.82 |
SPT 413 |
53.17 |
31.5 |
12.17 |
370.67 |
15.85 |
3.43 |
7.73 |
2.9 |
20.6 |
4.52 |
52.25 |
1.67 ± 0.67 |
17.7 ± 4.26 |
3.27 ± 1.39 |
Esfahani |
51 |
44.33 |
12.33 |
419.33 |
15.93 |
4.5 |
14.9 |
4.1 |
27.73 |
6.87 |
60.1 |
1.33 ± 0.21 |
7.47 ± 2.60 |
0.85 ± 0.27 |
Jahrom14 |
61.33 |
77 |
21 |
1093.67 |
35.67 |
8.2 |
36.1 |
8.9 |
53.97 |
12.93 |
140.88 |
1.33 ± 0.21 |
4.07 ± 1.47 |
1.67 ± 0.52 |
Borazjan |
53 |
30.33 |
9 |
229 |
11.83 |
4.13 |
8.93 |
4.73 |
33.6 |
9.13 |
39.37 |
5.00 ± 0.97 |
15.5 ± 4.92 |
2.83 ± 0.83 |
L 16b |
66 |
72 |
25.67 |
573 |
26.3 |
5.13 |
23.97 |
4.67 |
37.2 |
8.9 |
84.28 |
0.67 |
1.97 |
0.58 |
Balouch |
63 |
35.67 |
11.33 |
605.67 |
19.4 |
4.73 |
5.03 |
3.43 |
14.07 |
6.7 |
76.9 |
0.67 ± 0.21 |
0.38 ± 0.14 |
0.43 ± 0.14 |
Lengeh |
65 |
63.67 |
23 |
1769.5 |
38.27 |
10.17 |
26.4 |
15.6 |
39.5 |
9.3 |
206.04 |
3.00 ± 0.97 |
14.2 ± 5.22 |
1.27 ± 0.71 |
Saderati |
49.67 |
48.67 |
12.67 |
1245.5 |
35.27 |
5.6 |
31.7 |
10.3 |
48.07 |
8.53 |
149.6 |
2.33 ± 1.17 |
11.83 ± 7.32 |
2.47 ± 1.31 |
Eraghi |
54.67 |
33.33 |
12.67 |
1762.33 |
40.23 |
8.57 |
12.2 |
3.9 |
41.83 |
9.43 |
197.92 |
1.00 ± 0.37 |
11.73 ± 3.79 |
2.37 ± 0.75 |
Shahroudi |
62.67 |
47.67 |
12.67 |
305.33 |
26.5 |
7.17 |
7.93 |
5 |
23.43 |
8.97 |
50.73 |
0.67 ± 0.42 |
6.83 ± 4.32 |
1.8 ± 1.14 |
T.K.L |
62.33 |
34 |
15.33 |
977.67 |
30.7 |
6 |
17.47 |
4.87 |
23.3 |
5.33 |
117.7 |
2.33 ± 0.42 |
23.5 ± 2.93 |
6.1 ± 0.57 |
L 17 |
70 |
65.67 |
24 |
1997 |
71.37 |
14.33 |
25.8 |
6.73 |
65.63 |
12.83 |
235.34 |
0.33 ± 0.11 |
1.27 ± 0.54 |
0.14 ± 0.08 |
C.H.T.26 |
57.67 |
43.17 |
20.5 |
2308.33 |
66.8 |
15.53 |
33.63 |
9.97 |
61.53 |
12.27 |
262.94 |
0.67 ± 0.21 |
1.73 ± 0.83 |
0.83 ± 0.44 |
Samsun 1 |
60.83 |
44 |
22.5 |
1639.83 |
77.98 |
19.47 |
25.87 |
8.1 |
85.48 |
31.2 |
201.53 |
|||
Samsun |
56.33 |
53.83 |
20.83 |
2012 |
50.13 |
16.75 |
32.27 |
12.3 |
60.35 |
14.38 |
232.92 |
|||
Mean |
61.02 |
56.93 |
21.09 |
1421.92 |
45.93 |
11.66 |
24.16 |
7.5 |
50.69 |
12.7 |
171.36 |
|||
LSD0.05 |
3.9 |
12.74 |
5.56 |
1068.01 |
29.85 |
8.09 |
10.49 |
5.14 |
33.27 |
8.89 |
تاریخ گلدهی (FD, day)، ارتفاع بوته (PH, cm)، تعداد برگ (NL)، شاخص سطح برگ (LAI)، وزن تر برگ (FWL, gr)، وزن تر ریشه (FWR, gr)، وزن خشک ریشه (DWR, gr)، وزن تر اندام هوایی بجز برگ (APFW, gr)، وزن خشک اندام هوایی بجز برگ (APDW, gr)، وزن خشک برگهای بوته (DLYP, gr)، تعداد گل جالیز جوانه زده (NEB, gr)، وزن تازه گل جالیز (FWB, gr) و وزن خشک گل جالیز (FWB, gr).
Flowering date (FD), Plant height (PH), Number of leaf (NL), Leaf area (LA), Fresh weight of leaf (FWL), Fresh weight of root (FWR), Dry weight of root (DWR), Aerial part fresh weight without leaf (APFW), Aerial part dry weight without leaf (APDW), Dry leaf yield per plant (DLYP), Number of emerged broomrapes (NEB), Fresh weight of broomrapes (FWB), Dry weight of broomrapes (DWB).
جدول 6- درصد کاهش صفات مورفولوژیک در ژنوتیپهای توتون در شرایط تنش گلجالیز نسبت به شرایط نرمال (بدون گلجالیز)
Table 6. Percentage reduction of morphological traits in tobacco genotypes under broomrape stress conditions compred to normal states (witout broomrape stress conditions)
Reaction |
|
Percentage reduction of morphological traits | Mean
|
|||||||||
|
APFW |
APDW |
FWR |
DWR |
LAI |
FWL |
DLYP |
PH |
FD |
NL |
||
|
Kharmanli |
56.65 |
53.10 |
43.31 |
51.72 |
-22.50 |
30.30 |
52.56 |
26.83 |
5.67 |
18.03 |
31.57 |
|
Krumovgraid |
21.43 |
32.20 |
14.51 |
14.82 |
30.99 |
40.18 |
40.23 |
7.30 |
-2.90 |
-2.25 |
19.65 |
|
Basma S. 31 |
39.55 |
36.18 |
18.27 |
7.14 |
-23.13 |
16.84 |
33.80 |
11.87 |
-8.26 |
7.75 |
14.00 |
|
Xanthi |
27.54 |
4.99 |
50.38 |
44.17 |
22.90 |
17.12 |
-18.75 |
8.08 |
-1.20 |
17.56 |
17.28 |
|
Matianus |
32.36 |
44.12 |
30.37 |
-60.75 |
35.84 |
39.39 |
53.04 |
20.63 |
-1.28 |
17.33 |
21.11 |
|
Immni 3000 |
30.85 |
20.81 |
18.00 |
22.56 |
45.26 |
28.91 |
28.27 |
26.78 |
28.79 |
18.81 |
26.91 |
|
F.K.40-1 |
54.83 |
35.14 |
21.48 |
16.30 |
30.59 |
37.77 |
22.44 |
24.98 |
-3.68 |
24.19 |
26.40 |
|
Pz17 |
53.69 |
43.35 |
28.52 |
27.91 |
57.65 |
47.88 |
54.47 |
13.52 |
-2.50 |
11.85 |
33.63 |
|
K.B |
37.05 |
55.64 |
8.01 |
30.23 |
17.81 |
0.40 |
33.15 |
31.97 |
-11.31 |
7.32 |
21.03 |
|
H.T.I |
33.86 |
9.21 |
31.09 |
37.53 |
8.84 |
38.06 |
27.60 |
9.88 |
-0.92 |
-2.94 |
19.22 |
Susceptible |
Kramograd N.H.H |
25.63 |
18.20 |
14.75 |
12.05 |
27.80 |
35.30 |
26.50 |
4.22 |
2.90 |
-3.92 |
16.34 |
|
T.K.23 |
18.50 |
6.86 |
17.21 |
23.88 |
45.04 |
32.81 |
32.86 |
15.74 |
4.59 |
-13.91 |
18.36 |
|
L 16a |
38.02 |
42.46 |
36.27 |
23.80 |
35.73 |
41.85 |
30.28 |
18.32 |
-4.42 |
7.62 |
26.99 |
|
Mutant 4 |
6.37 |
44.07 |
64.79 |
53.50 |
47.73 |
1.51 |
-29.40 |
20.22 |
-0.25 |
19.46 |
22.80 |
|
Pobeda 1 |
31.86 |
24.65 |
40.00 |
56.41 |
24.50 |
-25.47 |
45.40 |
18.52 |
-8.40 |
11.76 |
21.92 |
|
Pobeda 2 |
29.66 |
45.87 |
24.56 |
-0.96 |
2.28 |
6.27 |
-37.65 |
7.59 |
-0.69 |
2.23 |
7.91 |
|
Rustica |
15.74 |
18.21 |
21.54 |
59.20 |
37.66 |
37.90 |
20.41 |
32.53 |
3.79 |
23.56 |
27.05 |
|
Samsun 959 |
49.74 |
40.57 |
34.48 |
58.06 |
36.55 |
41.87 |
44.26 |
9.68 |
11.74 |
11.70 |
33.86 |
|
OR-205 |
72.89 |
81.24 |
-14.80 |
-4.18 |
60.95 |
51.37 |
26.75 |
45.17 |
8.20 |
44.53 |
37.21 |
|
C.H.T.209.12e |
26.16 |
18.94 |
31.30 |
32.74 |
29.68 |
45.10 |
32.60 |
21.27 |
5.63 |
13.24 |
25.67 |
|
C.H.T.209.12e×F1 |
16.13 |
43.47 |
20.74 |
43.93 |
26.56 |
3.00 |
0.31 |
15.64 |
0.95 |
25.96 |
19.67 |
|
C.H.T.283-8 |
42.36 |
44.90 |
40.05 |
41.72 |
54.38 |
46.45 |
38.75 |
36.94 |
25.32 |
32.72 |
40.36 |
|
C.H.T.273-38 |
53.06 |
61.63 |
49.97 |
63.37 |
-26.81 |
46.28 |
63.05 |
43.25 |
-0.51 |
27.87 |
38.12 |
|
Basma 16-10 |
36.61 |
40.00 |
59.20 |
67.10 |
-5.91 |
25.79 |
1.70 |
23.46 |
2.74 |
4.11 |
25.48 |
|
Basma 104-1 |
20.89 |
2.60 |
24.12 |
17.45 |
30.90 |
26.38 |
21.08 |
14.42 |
0.26 |
12.11 |
17.02 |
|
Basma 181-8 |
34.90 |
30.82 |
36.54 |
41.59 |
42.94 |
8.90 |
25.59 |
23.43 |
3.40 |
19.43 |
26.75 |
|
Izmir |
39.68 |
34.03 |
12.81 |
21.19 |
55.02 |
14.48 |
-2.15 |
8.30 |
-4.48 |
-6.00 |
17.29 |
|
P.D.325 |
20.88 |
29.44 |
16.51 |
41.77 |
33.63 |
23.73 |
35.35 |
5.74 |
1.74 |
2.00 |
21.08 |
|
P.D.406 |
27.13 |
31.60 |
-13.33 |
21.90 |
26.00 |
24.66 |
10.12 |
6.19 |
4.88 |
11.95 |
15.11 |
|
P.D.329 |
-5.51 |
4.18 |
45.79 |
85.03 |
-6.39 |
-10.32 |
39.85 |
9.71 |
3.64 |
-19.28 |
14.67 |
|
P.D.345 |
24.95 |
27.58 |
3.53 |
55.68 |
16.90 |
18.46 |
36.83 |
0.33 |
-0.88 |
-1.35 |
18.20 |
|
P.D.365 |
33.73 |
43.15 |
36.20 |
39.55 |
26.19 |
8.95 |
-8.16 |
17.60 |
1.72 |
14.10 |
21.30 |
|
P.D.371 |
52.87 |
35.86 |
17.86 |
2.35 |
27.87 |
40.29 |
51.97 |
7.49 |
0.67 |
33.94 |
27.12 |
|
SPT 408 |
40.43 |
34.88 |
20.50 |
61.59 |
30.44 |
18.60 |
36.47 |
16.96 |
1.40 |
-2.33 |
25.89 |
|
SPT 412 |
38.38 |
43.19 |
43.72 |
15.68 |
-32.25 |
20.73 |
17.40 |
23.43 |
1.72 |
7.55 |
17.95 |
|
SPT 420 |
-5.41 |
39.35 |
87.95 |
72.76 |
26.34 |
-9.27 |
-17.46 |
25.57 |
1.18 |
1.79 |
22.28 |
|
SPT 430 |
56.39 |
50.75 |
23.92 |
2.35 |
-2.58 |
15.13 |
-24.84 |
12.36 |
9.14 |
5.93 |
14.85 |
|
SPT 432 |
55.43 |
63.33 |
40.25 |
37.48 |
50.34 |
62.33 |
52.53 |
20.00 |
1.59 |
23.53 |
40.68 |
|
SPT 434 |
78.05 |
75.49 |
35.86 |
56.83 |
58.01 |
64.20 |
55.07 |
14.06 |
-5.61 |
28.57 |
46.05 |
|
SPT 441 |
31.65 |
62.50 |
40.61 |
63.20 |
10.78 |
33.22 |
23.08 |
7.84 |
4.31 |
-0.97 |
27.62 |
|
SPT 413 |
70.86 |
68.72 |
32.49 |
28.40 |
60.43 |
50.00 |
49.03 |
28.00 |
-3.24 |
14.60 |
39.93 |
|
Borazjan |
38.06 |
40.52 |
38.63 |
-37.10 |
75.49 |
32.97 |
-37.67 |
-12.33 |
-24.71 |
57.14 |
17.10 |
|
L 16b |
39.07 |
46.22 |
-8.71 |
53.99 |
65.85 |
44.57 |
52.50 |
9.43 |
0.75 |
-31.64 |
27.20 |
|
Balouch |
63.74 |
34.31 |
65.78 |
-20.35 |
13.35 |
31.08 |
14.77 |
15.07 |
0.00 |
9.36 |
22.71 |
|
Shahroudi |
71.79 |
61.50 |
52.80 |
-17.65 |
83.68 |
58.95 |
43.54 |
2.71 |
-24.10 |
58.46 |
39.17 |
|
T.K.L |
79.45 |
61.52 |
51.27 |
41.68 |
53.69 |
48.01 |
48.72 |
44.72 |
0.27 |
17.14 |
44.65 |
|
L 17 |
32.24 |
41.42 |
4.62 |
-19.12 |
59.66 |
13.44 |
16.93 |
10.65 |
-6.87 |
-14.29 |
13.87 |
|
Samsun 1 |
46.03 |
27.74 |
46.16 |
48.51 |
24.23 |
47.82 |
13.96 |
54.17 |
-9.11 |
28.00 |
32.75 |
|
Nevrokop |
-6.54 |
7.36 |
5.66 |
-10.24 |
42.64 |
28.33 |
22.63 |
14.80 |
10.87 |
-2.17 |
11.33 |
|
Triumph |
11.82 |
-23.44 |
2.39 |
45.37 |
-24.58 |
24.96 |
37.65 |
9.06 |
17.40 |
10.76 |
11.14 |
|
Ohdaruma |
12.75 |
23.43 |
23.57 |
23.88 |
22.93 |
22.94 |
10.83 |
6.80 |
2.55 |
-11.11 |
13.86 |
|
T-B-22 |
14.06 |
-0.08 |
1.97 |
31.65 |
10.69 |
24.21 |
14.46 |
4.50 |
0.52 |
8.40 |
11.04 |
Partial tolerant |
K.P.Ha |
9.99 |
15.91 |
33.44 |
30.91 |
13.59 |
17.22 |
25.45 |
6.18 |
-9.15 |
-9.64 |
13.39 |
|
OR-345 |
5.48 |
-0.19 |
36.53 |
31.51 |
19.44 |
2.84 |
7.98 |
13.69 |
0.00 |
2.04 |
11.93 |
|
Basma 12-2 |
36.40 |
32.09 |
23.28 |
14.78 |
-33.75 |
29.30 |
15.16 |
9.68 |
-2.26 |
5.85 |
13.05 |
|
SPT 433 |
10.25 |
33.37 |
9.70 |
10.53 |
56.40 |
-30.74 |
5.87 |
-8.51 |
-8.97 |
48.17 |
12.61 |
|
Saderati |
22.28 |
40.14 |
-13.42 |
-38.26 |
9.81 |
27.35 |
39.78 |
9.03 |
-10.38 |
41.07 |
12.74 |
|
Samsun |
3.29 |
32.42 |
18.20 |
19.50 |
18.90 |
-1.68 |
35.90 |
3.88 |
-1.50 |
4.23 |
13.31 |
|
Trabozan |
6.76 |
12.84 |
-1.87 |
5.84 |
17.25 |
7.26 |
24.07 |
-3.36 |
-3.58 |
-18.10 |
4.71 |
|
Melkin 261 |
31.85 |
28.18 |
19.11 |
22.64 |
-86.88 |
14.46 |
-47.33 |
9.25 |
3.93 |
-14.74 |
-1.95 |
|
Tyk-Kula |
9.49 |
12.73 |
6.17 |
16.02 |
10.94 |
2.20 |
21.49 |
12.42 |
-4.85 |
0.00 |
8.66 |
|
Ss-289-2 |
14.74 |
38.23 |
1.19 |
26.70 |
24.58 |
-2.52 |
9.65 |
0.37 |
-15.38 |
-5.60 |
9.20 |
|
Ploudive 58 |
-6.25 |
-41.29 |
5.04 |
-17.39 |
-20.10 |
-30.38 |
-7.10 |
8.33 |
0.53 |
3.64 |
-10.50 |
|
Line 20 |
-21.06 |
16.20 |
-30.25 |
-13.53 |
23.76 |
-135.76 |
-14.00 |
-18.45 |
14.63 |
-7.78 |
-18.62 |
|
Ts 8 |
-34.79 |
-116.29 |
0.06 |
-7.09 |
-6.75 |
-52.58 |
-28.65 |
-12.26 |
-0.36 |
-22.82 |
-28.15 |
|
Alborz23 |
13.11 |
-68.99 |
30.56 |
16.63 |
19.10 |
-12.69 |
10.28 |
12.73 |
1.20 |
-1.49 |
2.04 |
|
G.D.165 |
15.12 |
3.65 |
-28.81 |
-38.05 |
20.26 |
11.72 |
13.58 |
-6.66 |
6.30 |
8.91 |
0.60 |
|
Izmir 7 |
37.20 |
34.13 |
25.21 |
0.92 |
58.51 |
-75.88 |
40.38 |
-18.25 |
-9.15 |
-1.08 |
9.20 |
Tolerant |
Mutant 3 |
-46.51 |
-88.03 |
-54.03 |
41.45 |
0.48 |
-11.52 |
-77.59 |
-60.00 |
0.00 |
-11.49 |
-30.72 |
|
Samsun dere |
-0.50 |
8.62 |
8.25 |
21.85 |
-133.77 |
-87.81 |
-18.25 |
-9.97 |
5.73 |
-3.71 |
-20.96 |
|
OR-379 |
-1.18 |
0.17 |
10.24 |
13.45 |
-31.59 |
-13.68 |
2.59 |
0.55 |
-0.40 |
-9.43 |
-2.93 |
|
C.H.T.266-6 |
-4.39 |
-10.65 |
7.07 |
8.74 |
17.66 |
27.20 |
7.65 |
3.32 |
-5.31 |
-8.51 |
4.28 |
|
Zichna |
13.85 |
34.95 |
12.01 |
-12.22 |
10.60 |
-29.41 |
-189.08 |
10.54 |
1.37 |
-2.91 |
-15.03 |
|
P.D.324 |
37.91 |
15.43 |
-58.82 |
-10.81 |
54.94 |
-11.10 |
-18.23 |
-15.59 |
0.59 |
-13.13 |
-1.88 |
|
P.D.328 |
-0.28 |
0.30 |
-11.98 |
-3.09 |
0.95 |
4.90 |
8.79 |
-4.85 |
-21.47 |
2.75 |
-2.40 |
|
P.D.336 |
10.72 |
8.60 |
20.27 |
47.11 |
10.86 |
7.21 |
17.41 |
-6.56 |
0.13 |
-12.77 |
10.30 |
|
P.D.364 |
5.26 |
17.32 |
5.00 |
-3.36 |
17.57 |
17.49 |
-23.77 |
11.84 |
3.83 |
11.30 |
6.25 |
|
P.D.381 |
17.77 |
19.29 |
10.37 |
4.99 |
11.45 |
17.91 |
5.65 |
1.25 |
6.22 |
2.48 |
9.74 |
|
SPT 403 |
-0.74 |
24.81 |
4.27 |
4.44 |
-2.53 |
2.54 |
8.60 |
5.51 |
5.92 |
-14.08 |
3.87 |
|
SPT 405 |
-11.83 |
21.55 |
-67.95 |
39.68 |
4.56 |
-15.34 |
-78.97 |
0.69 |
1.22 |
-14.29 |
-12.07 |
|
SPT 406 |
6.41 |
15.08 |
-125.75 |
-43.78 |
-4.28 |
1.06 |
7.23 |
7.04 |
-2.24 |
9.50 |
-12.97 |
|
SPT 409 |
-40.74 |
26.84 |
73.72 |
12.68 |
-82.51 |
-60.79 |
-13.21 |
10.25 |
-3.49 |
10.20 |
-6.70 |
|
SPT 410 |
42.87 |
4.32 |
8.74 |
-82.94 |
-4.95 |
8.06 |
12.01 |
1.34 |
-7.41 |
-52.75 |
-7.07 |
|
Esfahan5 |
41.51 |
29.95 |
1.58 |
-17.14 |
-23.30 |
10.63 |
36.22 |
-18.23 |
-4.76 |
-33.36 |
2.31 |
|
SPT 436 |
-7.11 |
2.75 |
28.06 |
-22.41 |
-0.78 |
-30.98 |
-30.16 |
4.11 |
-12.13 |
8.15 |
-6.05 |
|
SPT 439 |
34.42 |
42.58 |
-97.03 |
-113.91 |
8.38 |
17.90 |
31.13 |
16.92 |
-12.43 |
35.71 |
-3.63 |
|
Esfahan2 |
52.49 |
59.59 |
0.36 |
9.62 |
-384.98 |
-83.22 |
-117.39 |
17.17 |
1.81 |
0.87 |
-44.37 |
|
Esfahani |
-14.59 |
17.23 |
-9.56 |
-36.67 |
87.17 |
-3.11 |
-47.54 |
-9.46 |
0.97 |
-23.30 |
-3.89 |
|
Jahrom14 |
-11.28 |
-3.86 |
-47.95 |
-27.14 |
4.23 |
-13.78 |
-18.84 |
1.91 |
-4.84 |
-44.83 |
-16.64 |
|
Lengeh |
9.40 |
4.62 |
-23.65 |
-186.24 |
-85.87 |
-14.58 |
-43.24 |
5.67 |
-1.56 |
-17.95 |
-35.34 |
|
Eraghi |
-2.52 |
-7.16 |
39.00 |
10.34 |
-139.94 |
-38.25 |
-61.70 |
3.39 |
-7.20 |
-5.58 |
-20.96 |
|
C.H.T.26 |
9.38 |
-0.57 |
6.84 |
-0.20 |
-48.25 |
29.95 |
14.44 |
11.45 |
-13.08 |
16.33 |
2.63 |
|
Mean
|
23.51 |
23.70 |
14.85 |
13.74 |
9.93 |
10.61 |
9.01 |
9.80 |
-0.70 |
5.02 |
|
تاریخ گلدهی (FD, day)، ارتفاع بوته (PH, cm)، تعداد برگ (NL)، شاخص سطح برگ (LAI)، وزن تر برگ (FWL, gr)، وزن تر ریشه (FWR, gr)، وزن خشک ریشه (DWR, gr)، وزن تر اندام هوایی بجز برگ (APFW, gr)، وزن خشک اندام هوایی بجز برگ (APDW, gr)، وزن خشک برگهای بوته (DLYP, gr).
Flowering date (FD), Plant height (PH), Number of leaf (NL), Leaf area (LA), Fresh weight of leaf (FWL), Fresh weight of root (FWR), Dry weight of root (DWR), Aerial part fresh weight without leaf (APFW), Aerial part dry weight without leaf (APDW), Dry leaf yield per plant (DLYP), Number of emerged broomrapes (NEB), Fresh weight of broomrapes (FWB), Dry weight of broomrapes (DWB).
اصلاح برای مقاومت در برابر انگل گلجالیز به دلیل ماهیت پیچیده و وراثتپذیری پایین صفتِ مقاومت سخت و دشوار است. بهرغم این مشکلات، موفقیتهای قابل توجهی در برخی از محصولات مانند آفتابگردان علیه O. cumana یا Faba bean و Vetch در برابر O. crenata به دست آمده است
(Cubero et al., 1994; Joel et al., 2007;
Rubiales et al., 2006). مشابه بررسی حاضر، محققان دیگری نیز برای تعیین میزان تحمل ارقام توتون به گلجالیز، صفاتی مانند رشد و عملکرد، بیوماس ریشه و ساقه، ارتفاع گیاه، تعداد و ابعاد برگ را مورد بررسی قرار دادند (Emiroglu et al., 1987). به گزارش محققان، گل جالیز مصری باعث کاهش ارتفاع و وزن خشک ریشه و ساقه گوجهفرنگی
(Eizenberg et al., 2007)، بویژه در ارقام حساس میشود (Dor et al., 2006). براساس یافتههای Meighani et al. (2009) مشخص شده است تفاوت معنیداری بین ارقام گوجهفرنگی از نظر درصد کاهش وزن خشک ریشه و ساقه و ارتفاع بوته در حضور گلجالیز وجود دارد؛ بعبارت دیگر ارقام گوجهفرنگی از نظر این صفات واکنش یکسانی به گلجالیز نشان نمیدهند. تاثیر تراکم ریشه و توزیع عمقی آنها در فرار از آلودگی گل جالیز در باقلا (Goldwasser & Kleifeld, 2004) و نخود (Rubiales et al., 2003a;
Rubiales et al., 2003b) گزارش شده است. در این مطالعه میزان تراکم ریشه و توزیع فضایی آنها در خاک مطالعه نشد، اما انتظار میرود تفاوتهای قابل توجهی بین ژنوتیپهای توتون مورد مطالعه وجود داشته باشد. تراکم ریشه در خاک متاثر از بافت خاک است. تراکم ریشه میزان ماده خروجی (ماده تحریک کننده) از نوک ریشه به خاک را تحت تاثیر قرار میدهد که عامل مؤثر در جوانهزنی بذر گل جالیز است
(Fernández-Aparicio et al., 2009). پارازیته شدن آفتابگردان توسط گلجالیز ارتفاع آن را کاهش میدهد (Alcántara et al., 2006; Shindrova et al.,1998).
برگ توتون قسمت تجاری این گیاه است؛ عملکرد برگ خشک تابع اجزای عملکرد میباشد
(Woras et al., 1993). تعداد برگ که یکی از اجزای مهم عملکرد هست به خصوصیات ژنتیکی ارقام و شرایط محیطی دوره رشد بستگی دارد و تعداد آن در ارقام مختلف توتون متفاوت است
(Woras et al., 1993). زمان گلدهی از اجزای دیگر عملکرد نقش مهمی در رشد و نمو و میزان محصول توتون دارد (Mackown, 1991) با شروع دوره گلدهی و رقابت بین اندامهای رویشی و زایشی، مواد غذایی در گیاه به سمت اندام زایشی منتقل میشود و از عملکرد برگ کاسته میشود. بنابراین بررسی صفات مورفولوژیک در شرایط تنش در اصلاح توتون مقاوم با عملکرد بالا مفید خواهد بود.
نتیجه گیری کلی
صفات مورد بررسی در شرایط تنش گلجالیز نسبت به شرایط نرمال کاهش میانگین نشان دادند که این کاهش میانگین بجز صفات تاریخ گلدهی، تعداد برگ و وزن تر برگ برای بقیه صفات معنیدار بود. بیشترین درصد کاهش میانگین مربوط به صفت وزن تر بوته بجز برگ و وزن خشک اندام هوایی بجز برگ میباشد. کمترین درصد کاهش میانگین مربوط به صفت تعداد برگ و تاریخ گلدهی میباشد. بیشترین درصد کاهش میانگین برای صفت وزن تر بوته در شرایط تنش مربوط به ژنوتیپ (45/79%) T.K.L و کمترین درصد کاهش میانگین وزن تر بوته مربوط به ژنوتیپ (51/46-%) Mutant 3 بود. بیشترین درصد کاهش میانگین برای صفت تعداد برگ در شرایط تنش متعلق به ژنوتیپ Immni 3000 (79/28 %) و کمترین کاهش درصد تعداد برگ در شرایط تنش مربوط به ژنوتیپ Shahroudi (24/10-%) بود. در مجموع بر اساس درصد کاهش میانگینها مشخص میشود که ژنوتیپ C.H.T.283-8 Kharmanli، Immni 3000، F.K.40-1، Pz17، K.B، L 16a، Rustica، C.H.T.209.12e، C.H.T.283-8، Basma 181-8، SPT 413، T.K.L و Samsun 1 از نظر میانگین مجموع صفات مورد بررسی جزو حساسترین ژنوتیپها به تنش گلجالیز هستند. در حالیکه ژنوتیپهای Ploudive 58، Ts 8، Mutant 3، OR-379، P.D.328، Jahrom14 و Lengeh نسبت به هیچ کدام از صفات کاهش نشان ندادند و جز ژنوتیپهای متحمل هستند (جدول 6).
فایل تکمیلی 1- رویه انجام محاسبات در SAS
data a;
input Year Condition Genotype Rep x;
cards;
%include 'c:\mult.sas';
ods output lsmeans=lsmeans diffs=diffs;
proc mixed data=a method=REML;
class Year Condition Genotype Rep;
model x= Condition Genotype Condition×Genotype/ddfm=Kr;
random Year Year×Condition Rep (Year Condition) Genotype×Year Genotype×Year×Condition;
repeated /group=Year×Condition Type=un;
lsmeans Genotype×Condition/slice=Condition pdiff Adjust=Tukey;
%mult (trt=Genotype, by=Condition, alpha=0.05);
run;
فایل تکمیلی 2- محاسبه عدد LSD (حداقل اختلاف معنیدار)
باتوجهبه رابطه اف تست زیر، مخرج کسر به عنوان ام اس اشتباه آزمایشی برای آزمون معنیداری منبع در نظر گرفته میشود
با توجه به اصول امید ریاضی میانگین مربعات، مخرج کسر برابر با رابطه زیر است:
در این رابطه با فرض محیط به عنوان فاکتور ثابت، رابطه به صورت زیر در میآید:
در نتیجه اس دی بار برای محاسبه ال اس دی به صورت زیر است:
همچنین محاسبه عدد LSD برای مقایسات میانگین در هر یک از شرایط غیر آلوده و آلوده به گل جالیزبه صورت زیر انجام گرفت:
منابع
Akbarpour, O.A., Dehghani, H., Rousta, M.J. and Amini, A. 2015a. Evaluation of characteristics of several Iranian bread wheat genotypes using restricted maximum likelihood method under non-stress and salt stress conditions. Iranian Journal of Crop Science, 46(1): 57-69. (In Persian)
Akbarpour, O.A., Dehghani, H. and Rousta, M.J. 2015b. Evaluation of salt stress of Iranian wheat germplasm under field conditions. Crop and Pasture Science, 66(8):770-781.
Alcántara, E., Morales-García, M. and Díaz-Sánchez, J. 2006. Effects of broomrape parasitism on sunflower plants: Growth, development, and mineral nutrition. J. Plant Nutr. 29(7): 1199-1206.
Berry, D.P., Buckley, F., Dillon, P., Evans, R.D., Rath, M. and Veerkamp, R.F. 2002. Genetic parameters for level and change of body condition score and body weight in dairy cows. J. Dairy Sci. 85(8): 2030-2039.
Boldman, K., Kriese, L., Van Vleck, L. and Kachman, S. 1993. A manual for the use of MTDFREML: A set of programs of variances and co variances. Lincoln: Department of Agriculture Research Service.
Bozhinova, P. 2006. Coefficients for determination of the leaf area in three Burley tobacco varieties. J. Cent. Eur. Agric. 7(1): 7-12.
Bureau, F., Detilleux, J., Dorts, T., Uystepruyst, C., Coghe, J., Leroy, P.L. and Lekeux, P. 2001. Spirometric performance in Belgian blue calves: I. Effects on economic losses due to the bovine respiratory disease complex. J. Anim. Sci. 79(5): 1301-1304.
Burgueño, J., Cadena, A., Crossa, J., Banziger, M., Gilmour, A. and Cullis, B.R. 2000. User's guide for spatial analysis of field variety trials using ASREML. Mexico, D.F.: CIMMYT.
Cockerham, C. 1963. Estimation of genetic variances. In: Statistical Genetics and Plant Breeding. Eds: Hanson W.D. and Robinson, H.F., Pp. 53–94. Publication 982. National Academy of Sciences–National Research Council: Washington DC.
Conington, J., Bishop, S., Grundy, B., Waterhouse, A. and Simm, G. 2001. Multi-trait selection indexes for sustainable UK hill sheep production. Animal Science, 73(3): 413-423.
Cubero, J., Pieterse, A., Khalil, S. and Sauerborn, J. 1994. Screening techniques and sources of resistance to parasitic angiosperms. Expanding the production and use of cool season food legumes. Springer, Pp. 333-345.
Darvishzadeh, R., Alavi, S.R. and Sarafi, A. 2011. Genetic variability for chlorine concentration in oriental tobacco genotypes. Arch. Agron. Soil Sci. 57(2): 167-177.
Davalieva, K., Maleva, I., Filiposki, K., Spiroski, O. and Efremov, G.D. 2010. Genetic variability of Macedonian tobacco varieties determined by microsatellite marker analysis. Diversity, 2(4): 439-449.
de Souza, V.A., Byrne, D.H. and Taylor, J.F. 1998. Heritability, genetic and phenotypic correlations, and predicted selection response of quantitative traits in peach: II. An analysis of several fruit traits. J. Am. Soc. Hortic. Sci. 123(4): 604-611.
Dhanapal, G.N., Struik, P., Udayakumar, M. and Timmermans, P. 1996. Management of broomrape (Orobanche spp.)–a review. J Agron Crop Sci 176(5): 335-359.
Díaz-Ruiz, R., Torres, A., Gutierrez, M.V., Rubiales, D., Cubero, J.I., Kharrat, M., Satovic, Z. and Román, B. 2009. Mapping of quantitative trait loci controlling Orobanche foetida Poir. resistance in faba bean (Vicia faba L.). Afr. J. Biotechnol. 8(12): 2718-2724.
Ditam, M.A., Rispail, N., Prats, E., Rubiales, D. and Singh, K.B. 2006. Biotechnology approaches to overcome biotic and abiotic stress constraints in legumes. Euphytica, 147(1-2): 1-24.
Dor, E., Alperin, B., Kapulnik, Y., Vininger, S. and Hershenhorn, J. 2006. The resistance mechanism of mutagenised tomato line resistant to Orobanche spp. In Workshop Parasite Plant Management in Sustainable Agriculture, Final Meeting of Cost, 23-24.
Eizenberg, H., Lande, T., Achdari, G., Roichman, A. and Hershenhorn, J. 2007. Effect of Egyptian broomrape (Orobanche aegyptiaca) seed-burial depth on parasitism dynamics and chemical control in tomato. Weed Sci. 55(2): 152-156.
Emiroglu, U., Nemli, Y. and Kucukozden, R. 1987. The resistance of Aegean tobacco lines and cultivars to broomrape (Orobanche ramosa L.) and the effect of that parasite on yield and quality. Parasitic Flowering Plants.
FAOSTAT 2017. Food and Agriculture Organization.
Fernández-Aparicio, M., Flores, F. and Rubiales, D. 2009. Recognition of root exudates by seeds of broomrape (Orobanche and Phelipanche) species. Annals of Botany, 103(3), 423–431. https://doi.org/10.1093/aob/mcn236
Fry, J. 2004. Estimation of genetic variances and covariances by restricted maximum likelihood using PROC MIXED. Pages 11–34. In: Saxton, A. ed., Genetic Analysis of Complex Traits using SAS. SAS Institute Inc, Cary, NC.
Gilmour, A.R. 1999. ASREML reference manual. NSW Agriculture Biometric Bulletin 3:1-210.
Goldwasser, Y. and Kleifeld, Y. 2004. Recent approaches to Orobanche management. Weed Biology and Management. Springer, Pp. 439-466.
Henderson, C.R. 1984. Applications of linear models in animal breeding. University of Guelph Guelph.
Holland, J.B. 2006. Estimating genotypic correlations and their standard errors using multivariate restricted maximum likelihood estimation with SAS Proc MIXED. Crop Sci. 46(2): 642-654.
Ismaili, A., Karami, F., Akbarpour, O. and Rezaei Nejad, A. 2016. Estimation of genotypic correlation and heritability of apricot traits, using restricted maximum likelihood in repeated measures data. Can. J. Plant Sci. 96(3): 439-447.
Joel, D.M., Hershenhorn, Y., Eizenberg, H., Aly, R., Ejeta, G., Rich, P.J., Ransom, J.K., Sauerborn, J. and Rubiales, D. 2007. Biology and management of weedy root parasites. Hortic. Rev. 33: 267-349.
Kamel, F. 2005. Orobanche situation in Algeria. National Project Report.
Legarra, A. and Ugarte, E. 2001. Genetic parameters of milk traits in Latxa dairy sheep. Animal Science, 73(3): 407-412.
Little, R., Milliken, G., Stroup, W. and Wolfinger, R. 1996. SAS system for mixed models. SAS Institute. Inc., Cary, NC.
Liu, B.H., Knapp, S. and Birkes, D. 1997. Sampling distributions, biases, variances, and confidence intervals for genetic correlations. Theor. Appl. Genet. 94(1): 8-19.
Mackown, C. 1991. Labeled-nitrate assimilation and nitrogen-15 export from leaves of burley tobacco. Crop Sci. 31(5): 1213-1217.
Meighani, F., Yazdani, M. and Minbashi, M. 2009. Evaluation of tolerance of tomato cultivars (Lycopersicon esculentum) to Egyptian broomrape (Orobanche aegyptiaca) under controlled conditions. Pests and Plant Diseases, 77(1): 93-111. (In Persian)
Meyer, K. 1985. Maximum likelihood estimation of variance components for a multivariate mixed model with equal design matrices. Biometrics, 41: 153-165.
Moghaddam, M. and Amiri Oghan, H. 2010. Biometrical methods in quantitative genetic analysis. Parivar Publication, Tabriz, Iran. 415 Pp. (In Persian)
Moll, R., Cockerham, C.C., Stuber, C. and Williams, W. 1978. Selection responses, genetic-environmental interactions, and heterosis with recurrent selection for yield in maize. Crop Sci. 18(4): 641-645.
Nardino, M., Baretta, D., Carvalho, I.R., Olivoto, T., Follmann, D.N., Szareski, V.I.J., Ferrari, M., de Pelegrin, A.J., Konflanz, V.A. and de Souza, V.Q.O. 2016. Restricted maximum likelihood/best linear unbiased prediction (REML/BLUP) for analyzing the agronomic performance of corn. Afr. J. Agric. Res. 11(48): 4864-4872.
Neumaier, A. and Groeneveld, E. 1998. Restricted maximum likelihood estimation of covariances in sparse linear models. Genet. Sel. Evol. 30(1): 3-26.
Olivoto, T., Nardino, M., Carvalho, I.R., Follmann, D.N., Ferrari, M., Szareski, V.J., de Pelegrin, A.J. and de Souza, V.Q. 2017. REML/BLUP and sequential path analysis in estimating genotypic values and interrelationships among simple maize grain yield-related traits. Genet. Mol. Res. 16(1): 1-19.
Persson, T. and Andersson, B. 2003. Genetic variance and covariance patterns of growth and survival in Northern Pinus sylvestris. Scand. J. For. Res. 18(4): 332-343.
Rasch, D. and Masata, O. 2006. Methods of variance component estimation. Czech J. Anim. Sci. 51(6): 227.
Rispail, N., Dita, M.-.-A., González-Verdejo, C., Pérez-de-Luque, A., Castillejo, M.-.-A., Prats, E., Román, B., Jorrín, J. and Rubiales, D. 2007. Plant resistance to parasitic plants: Molecular approaches to an old foe. New Phytologist, 173: 703-712. https://doi.org/10.1111/j.1469-8137.2007.01980.x
Rispail, N., Kaló, P., Kiss, G.B., Ellis, T.H.N., Gallardo, K., Thompson R.D., Prats, E., Larrainzar, E., Ladrera, R., González, E.M., Arrese-Igor, C., Ferguson, B.J., Gresshoff, P.M. and Rubiales, D. 2010. Model legumes contribute to faba bean breeding. Field Crops Res. 115(3): 253-269.
Rubiales, D., Alcántara, C., Gil, J. and Sillero, J.C., 2003a. Infection of chickpea (Cicer arietinum) by crenate broomrape (Orobanche crenata) as influenced by sowing date and weather conditions. Agronomie, 23(4): 359-362.
Rubiales, D., Pérez-de-Luque, A., Cubero, J. and Sillero, J. 2003b. Crenate broomrape (Orobanche crenata) infection in field pea cultivars. Crop Prot. 22(6): 865-872.
Rubiales, D., Pérez-de-Luque, A., Fernández-Aparicio, M., Sillero, J.C., Román, B.,
Kharrat, M., Khalil, S., Joel, D.M. and Riches, C. 2006. Screening techniques and sources of resistance against parasitic weeds in grain legumes. Euphytica, 147(1-2): 187-199.
Saeidi, M.S., Torabi, A. and Aghabeygi, F. 2010. Notes on the genus Orobanche (Orobanchaceae) in Iran. Iran. J. Bot. 16(1(31)): 107-113. (In Persian)
Salavati, M.R., Abbasi, H., Hosseinzadeh, N. and Ali Nejad, R. 2005. Decreased ability to produce lateral sprouts in greenhouse tobacco through breeding. Research Record of Tirtash Tobacco Research Institute. 105- 110 (In Persian)
Schneeweiss, G.M., Palomeque, T., Colwell, A.E. and Weiss‐Schneeweiss, H. 2004. Chromosome numbers and karyotype evolution in holoparasitic Orobanche (Orobanchaceae) and related genera. Am. J. Bot. 91(3): 439-448.
Searle, S., Casella, G. and McCulloch, C.E. 1992. Variance components: Wiley series in probability and mathematical statistics. John Wiley & Sons, New York.
Searle, S.R., Casella, G. and McCulloch, C.E. 2009. Variance components. John Wiley & Sons.
Shindrova, P., Ivanov, P. and Nikolova, V. 1998. Effect of broomrape (Orobanche cumana Wallr.) intensity of attack on some morphological and biochemical indices of sunflower (Helianthus annuus L.). Helia, 21(29):55-62.
Sillero J.C., Villegas-Fernández, A.M., Thomas J., Rojas-Molina M.M., Emeran A.A., Fernández-Aparicio M., Rubiales D. 2010. Faba bean breeding for disease resistance. Field Crops Res. 115(3): 297-307.
Spilke, J., Piepho, H. and Hu, X. 2005. Analysis of unbalanced data by mixed linear models using the MIXED procedure of the SAS system. J. Agron. Crop Sci. 191(1): 47-54.
Torres, A., Avila, C., Gutierrez, N., Palomino, C., Moreno, M. and Cubero, J.I. 2010. Marker-assisted selection in faba bean (Vicia faba L.). Field Crops Res. 115(3): 243-252.
Torres, A.M., Roman, B., Avila, C.M., Satovic, Z., Rubiales, D., Sillero, J.C., Cubero, J.I. and Moreno, M.T. 2006. Faba bean breeding for resistance against biotic stresses: Towards application of marker technology. Euphytica 147(1-2): 67-80.
Valderrama, M.R., Roman, B., Satovic, Z., Rubiales, D., Cubero, J.I. and Torres, A.M. 2004. Locating quantitative trait loci associated with Orobanche crenata resistance in pea. Weed Res. 44(4): 323-328.
Woras, G., Hashmi, E., Qazi, M., Ali, B. and Ahmad, Z. 1993. Performance of different Virginia tobacco (Nicotina tabacum L.) hybrid strains and their parents. Pak. Tobac, 28(1-2): 5-8.
Wright, S. 1998. Multivariate analysis using the MIXED procedure. In Proc 38th annual SAS users group international conference. Nashville, 1238-1242.
Zhu, J. and Weir, B.S. 1996. Mixed model approaches for diallel analysis based on a bio-model. Genet. Res. 68(3): 233-240.
[1]Restricted maximum likelihood
[2]Analysis of variance
[3]Best linear unbiased prediction
[5]General linear model