بررسی تغییر فلور علف‌های‌هرز مزارع گندم آبی شهرستان‌های ساوجبلاغ و شیروان از 1379 تا 1390

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 موسسه تحقیقات گیاهپزشکی

چکیده

به منظور تعیین تغییرات فلور علف‌های‌هرز مزارع گندم آبی شهرستان‌های ساوجبلاغ و شیروان، نتایج بررسی‌های انجام شده در سال 1379 و 1390 مقایسه شدند. بر اساس نتایج اولین بررسی (1379) در شهرستان ساوجبلاغ، 57 گونه متعلق به 19 خانواده گیاهی و در شهرستان شیروان 28 گونه متعلق به 13 خانواده گیاهی شناسایی شد. در بررسی دوم (1390) در شهرستان ساوجبلاغ، 53 گونه متعلق به 19 خانواده گیاهی و در شهرستان شیروان 53 گونه متعلق به 18 خانواده مشاهده شد. تعدادی از گونه‌ها از فلور حذف شده و تعدادی گونه جدید به فلور اضافه شده بودند. شاخص غالبیت گونه‌ها تغییر کرده، بعضی از گونه‌ها غالبیت خود را از دست داده و بعضی ازگونه‌ها جزو گونه‌های غالب شده بودند. تغییر در شاخص غالبیت هر گونه به دلیل تغییر در فراوانی، تراکم یا هر دو بود که می‌تواند به عوامل زیادی بستگی داشته باشد. در ساوجبلاغ وقوع غالبیت اکثر گونه‌ها از جمله هفت بند (Polygonum avicular)، بی تی راخ (Galium aparine)، ارشته خطایی (Lepyrodiclis holosteoides)، سیزاب پا خمیده (Veronica camplypoda)، شاه تره ایرانی (Fumaria vaillanti) به دلیل افزایش در تراکم بود اما در شیروان غالبیت اکثر گونه‌ها از جمله سلمه تره (Chenopodium album)، ماشک (Vicia villosa)، ناخنک (Goldbachia laevigata)، کنگر صحرایی (Circium arvense) به دلیل افزایش در فراوانی بود و فقط در گونه غالب هفت بند به دلیل افزایش در تراکم بود. عدم تغییر در غالبیت علف‌های‌هرز باریک برگ مزارع گندم شهرستان ساوجبلاغ بیانگر این است که روش‌های مدیریتی اعمال شده پس از یک دهه نتوانسته است گونه‌های یولاف وحشی زمستانه (Avena ludviciana) و چاودار (Secale cereale) را کنترل نماید. تغییر شاخص غالبیت علف‌های‌هرز پهن برگ مزارع گندم این شهرستان و غالب شدن گونه‌های هفت بند، ارشته خطایی و سیزاب پا خمیده نشان دهنده تغییر فلور گونه‌های پهن برگ در پاسخ به روش‌های مدیریتی اعمال شده است. ورود گونه‌های جدید به مزارع گندم شهرستان شیروان قابل ملاحظه بود. به نظر می‌رسد با بررسی روش‌های مدیریتی اعمال شده و تطبیق آنها با تغییرات ایجاد شده در ترکیب گونه‌های این دو منطقه می‌توان دلایل تغییر و راهکارهای لازم را به دست آورد و برای مدیریت گونه‌های جدید برنامه ریزی نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study on Weed Flora Change of Irrigated Wheat Fields of Savojbolagh and Shirvan Counties: 2000 to 2011

نویسندگان [English]

  • neda paseban 1
  • Hamid Rahimaina mashhadi 1
  • Hassan Alizadeh 1
  • mehdi meanbashi 2
چکیده [English]

In order to determine changes in weed flora in wheat fields of Savojbolagh and Shirvan counties, the results of studies in 2000 and 2010 were compared. Based on the first study (2000) in Savojbolagh County, 57 species belong to 19 families and in Shirvan county 28 species belong to 13 families were detected. In second study (2010) in Savojbolagh County, 53 species belong to 19 families and in Shirvan county 53 species belong to 18 families were detected.Some species of flora were removed and some new species were added to the flora. Abundance index of some species were changed, some species lost their dominance and others became dominant. Any change in the dominance index due to changes in frequency, density, or both, can be related to many factors. In Savojbolagh dominance of many species including knotweed (Polygonum aviculare), bedstraw (Galium aparine), lepyrodiclis (Lepyrodiclis holosteoides). speedwell (Veronica camplypoda) and fumitory(Fumaria vaillantii) were due to increase in density but in Shirvan dominance of many species including common lambsquarters(Chenopodium album), hairy vetch(Vicia villosa), (Goldbachia laevigata) and Canada thistle (Circium arvense) were due to increase in density, except for knotweed (Polygonum aviculare) was due to increase in frequency. Any change in the abundance of grass weed species in wheat fields of Savojbolagh indicate that the management methods applied for these species have failed after a decade and winter wild oat (Avena ludviciana) and feral rye (Secale cereale) remain as the dominant grass weed species. Change in abundance index of broadleaf weed species in Savojbolagh and dominance of some species such as knotweed, lepyrodiclis and speedwell showed that change flora of broadleaf weeds was in response to weed management methods. Introduction of new species to the wheat fields of Shirvan was considerable. The management methods applied were clearly the reasons for the floral changes, we should now adopt new strategies to manage the new species.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abundance Index
  • Density
  • frequency
Barberi, P. and Cascio, B. L. 2000. Long-term tillage and crop rotation effects on weed seedbank size and composition. Weed Res. 41: 325-340.
Bukun, B. 2005. Weed flora changes in cotton growing areas during the last decade after irrigation of harran plain in sanliurfa, turkey. Pakistani. J. of Bot. 37: 667-672.
Ervio, L-R. and Salonen, J. 1987. Changes in the weed population of spring cereals in Finland. Annal. Agri Fenn. 26: 210-226.
Fogelforse, H. 1979. Changes in the flora of farmland (arable land) with special regard to chemical weed control. A literature survey in rep. 5 Swedish Universal. Agriculture. Science. Departement. Ecology. Environ. Research. Uppsala. 65 pp.
Hasannejad, s. Alizadeh, H. Mozaffarian, V. Chayichi, M. and Minbashi, M. 2010. Survey of density and abundance for barely fields weeds in Azarbayjan-e-sharghi province. Iran. J. Weed Sci. 5: 69-90.
Hilgenfeld, K. L., Martin, A.R., Mortensen, D. A and Mason, S. C. 2004. Weed management in a glyphosate resistant soybean system. Weed species shifts. Weed Technol. 18: 284-291.
Hyvonen, T. Ketoja, E. and Salonen, J. 2003. Changes in the abundance of weeds in spring cereal fields in Finland. Weed Res. 43: 348-356.
Manley, B. S., Wilson, H. P. and Hines, T. E. 2002. Management programs and crop rotations influence populations of annual grass weeds and yellow nutsedge. Weed Sci. 50: 112-119.
Milanova, S., Baeva, G., Nakova, R., Maneva, S., Chavdarov, L., Stoimenova1, G. and Tatjana, V. 2007. Some changes and trends in the weed communities in last years in Sofia region. Proceeding 9th Symposium on Flora of Southeastern Serbia and Neighbouring Regions. 55-61.
Minbashi Moeini, M., Baghestani, M. A. and Mashhadi H. R. 2008. Introducing an abundance index for assessing weed flora in survey studie. Weed Biol & Manag. 8: 172-180.
Minbashi, M., Baghestani, M. Rahimian, H. and Aleefar, M. 2009. Weed Mapping for Irrigated Wheat Fields of Tehran Province using Geographic Information System (GIS). Iran. J. weed Sci. 4: 97-118.
Norsworthy. J. K. 2008. Effect of tillage intensity and herbicide programs on changes in weed species density and composition in the southeastern coastal plains of the united states. Crop protect. 27: 151-160.
Nowrouz Zadeh, S. 2009. Investigation on using of GIS (Geographic Information System) for weed mapping of dryland and irrigated wheat fields of Khorasan. Final Report. Agriculture and Natural Resources Center of Khorasan Razavi.Mashhad.77 pp.
Storkey, J. R. Stephen, R. M and Cussans, J. W. 2010. Using assembly theory to explain changes in a weed flora in response to agricultural intensification. source: Weed Sci. 58:39-46.
Thomas, A. G. 1985. Weed survey system used in Saskatchewan for cereal and oilseed crops. Weed Sci. 33: 34-43.
Yin, L. Cai, Z. and Zhong, W. 2006. Changes in weed community diversity of maize crops due to long-term fertilization. Crop Protect. 25: 910-914.