بررسی تغییرات جمعیت علف‌هرز جودره (Hordeum spontaneum Koch.) طی سال های 1382 تا 1393 در مزارع گندم کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی

2 مرکز تحقیقات اصفهان

3 مرکز تحقیقات آذربایجان غربی

4 مرکز تحقیقات فارس

5 مرکز تحقیقات کرمانشاه

چکیده

به منظور ارزیابی تغییرات شاخصهای جمعیتی علف‌هرز جودره (Hordeum spontaneum Koch.) در مزارع گندم استان‌های تهران، البرز، آذربایجان غربی، اصفهان، کرمانشاه، خوزستان و فارس، تحقیقی طی سالهای 1392 و 1393 انجام شد. در بخش اول، مزارعی برای نمونه برداری انتخاب شدندکه در سال‌های گذشته ارزیابی شده و نمونه برداری شده بودند و در بخش دوم، بر اساس سطح زیر کشت گندم در هر شهرستان، مزارع جدیدی انتخاب شدند و مورد ارزیابی قرار گرفتند. با استفاده  از روابط موجود فراوانی و یکنواختی و میانگین تراکم این گونه‌ها، بدست آمد. در نهایت نقشه پراکنش جودره در هر استان و در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. بر اساس نتایج این بررسی، در مزارع گندم استان‌هایی که در سال‌های گذشته، این علف‌هرز حضور کمتری داشته است، شاخص‌های فراوانی و یکنواختی، به شدت افزایش یافته بود (استان‌های البرز و آذربایجان غربی)، اما در مزارع گندم استان‌هایی که در سال‌های گذشته، این علف‌هرز حضور بیشتری داشته است، تراکم در واحد سطح آن، به میزان زیادی افزایش یافته بود (استانهای تهران، فارس، خوزستان، اصفهان و کرمانشاه). علل گسترش جودره در مزارع گندم، به فاکتورهایی وابسته است که از مهم‌ترین آن‌ها می توان به کشت ممتد گندم و شخم خشک مزارع، به دلیل بارندگی‌های دیر هنگام در فصل پاییز، کم آبی و کاربرد مداوم علف‌کش‌های باز دارنده آنزیم استیل کوآنزیم‌آ کربوکسیلاز، که تاثیری در کنترل جودره ندارند، نام برد. از جمله راهکارهای کاهش جمعیت جودره در مزارع گندم، می توان به تناوب زراعی با گیاهان زراعی پهن برگی مثل کلزا و چغندرقند، انجام عملیات ماخار قبل از کشت محصولات زراعی پاییزه و کاربرد علف‌کش های سولفوسولفورون (آپیروس WG 75%) و مت سولفورون متیل+ سولفوسولفورون (توتالWG 5%+75% )، در مرحله گره دوم ساقه جودره در زراعت گندم اشاره نمود.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Population indices of wild barley (Hordeum spontaneum Koch.) in wheat fields

نویسندگان [English]

  • reza pourazar 2
  • naser jafarzadeh 3
  • mohammadreza jamali 4
  • mojghan vaisi 5
  • hekmat esfandiari 2
چکیده [English]

A study was conducted from 2013 and 2014 to assess the changes of population indices of wild barley (Hordeum spontaneum Koch.) in different wheat fields (including: Tehran, Alborz, West Azarbaijan, Isfahan, Kermanshah, Khuzestan and Fars provinces). First, the fields that had been evaluated in the past years (2003) were selected and second field selection was based on the wheat cultivated area in any city and the new fields were evaluated and selected (2013). Using the existing equations, the frequency, uniformity and mean density of this species were calculated. Finally, the map of the spatial distribution of wild barley for each province was produced using Geographic Information System (GIS). The results showed that frequency and uniformity of wild barley in wheat fields of provinces that had lower populations of this weed in the past years, greatly had been enhanced (Alborz and West Azarbaijan). But in the wheat fields of provinces that wild barley was more populated in the past years, mean density increased (Tehran, Fars and Khuzestan). Distribution of the wild barley in the wheat fields were dependent on the numerous factors including seed longevity, distribution mechanisms and competition reproductive characteristics, that all these factors have caused this species spread in different regions of Iran. Another success factors of the spread of this weed is drought. Continuous wheat cropping (monoculture) and plowing in dry soil in autumn in wheat fields due to late rains and continuous application of Accase inhibitors herbicides that does not control this weed in wheat fields, can be effective in expanding wild barley.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abundance Index
  • Density
  • Frequency
  • Uniformity
  • Weed map

مراجع

Baghestani, M.A., Jamali, M., Veisi, M., Jafarzadeh, N., Minbashi, M., Pour Azar, R. and Karami Nejad, M. 2015. Study in response of different biotypes of wild barley (Hordeum spontaneum) on time of application of Total (methsulfuron methyl+ sulfosulforon WG 5% + 75%) and Apirus (sulfosulforon DF 75%) herbicides. Final report of project. Iranian Research Institute of Plant Protection. 50 pages.
Chen G., Tamar, K., Fahima T., Zhang F., Korol A.B.,  and Nevo, E. 2004. Differential patterns of germination and desiccation tolerance of mesic and xeric wild barley (Hordeum spontaneum). J. Arid Environ. 56: 95-105.
Arid Environment Pour Azar, R.,Gutterman, Y., Corbineau, F.and Come, D. 1996. Dormancy of Hordeum spontaneum on the Negev Deseret Highlands. J. Arid Environ. 33: 337-345.
Hamidi, R.  Mazaheri, D. and Rahimian, H. 2009.Wild Barley (Hordeum spontaneum Koch) seed germination as affected by dry storage periods, temperature regimes, and glumellae characteristics. Iranian J. Weed Sci. 5: 1-12.
Hamidi, R. 2012. The invasive status of wild barley (Hordeum spontaneum Koch) in Iranian flora (review). J. Ecol. the Nat. Environ. 94-97. 
Jamali M. 2010. Application of Geographic Information System (GIS) in weed mapping of wheat fields of Fars province. Final report of project.  Fars Agriculture & Natural Resources Research and Training Center. 48 pages.
Jamali, M. and Baghestani, M.A. 2011. Effect of time and dose of herbicide application on control of wild barley (Hordeum spontaneum) in wheat fields of Fars province. Iranian J. Weed Sci. 7: 79-87.
Jamli, M. and Joker, L. 2010. Effect of crop rotation on control of wild barley (Hordeum spontaneum) in wheat fields of Fars province. J. Plant Prot. 24: 99-107.
Minbashi, M., Baghestanii, M.A. and Rahimian, H. 2008a. Introducing abundance index for assessing weed flora in survey studies. Weed Biol. Manag. 8: 172-180.
Minbashi Moeini, M., Baghestani, M.A. Rahimian H. and Aleefard, M. 2008b. Weed mapping for irrigated wheat fields of Tehran province using Geographic Information System (GIS). Iranian J. Weed Sci. 4: 97-118.
Minbashi Moeini, M. 2011. Application of Geographic Information System (GIS) in weed mapping of wheat fields of Iran. Final report of project.  Iranian Research Institute of Plant Protection. 286 pages.
Minbashi Moeini, M., Ebtali, Y., Esfandiari, H., Edim, H., Barjesteh, A., PourAzar, R., Jahedi, A., Jafarzadeh, N., Jamali, M., Hosseini, M., Sarani, M., Sarihi, S., Sabahi, N., Ardakani, A., Tabatabae, R., Ghasemi, M., Lak, M., Mousavi, K., Makenali, A., Saeedi, F., Mirvakili, M., Nazer Kakhaki, H., Narimani, V., Nourozzadeh, S., Veisi, M. and Younes Abadi, M. 2012. Producing of weed map for irrigated wheat fields of Iran using Geographic Information System (GIS). Agron. J. (Pajouhesh & Sazandegi) 95: 22-31.
Minbashi Moeini, M., Esfandiari, H., Pour Azar, R. Baghestani M.A., Zand, E., Veisi, M., Sabeti, P., Jamali, M., Hatami, S., Haghighi A. , Makenali A. , Mousavi, S.A., Nazer Kakhki, S.H., Narimani, V., Nour Alizadeh, M., Valiyollah Pour, R. and Nouroozzadeh, S. 2015. Evaluation of weed management in wheat fields of different area of Iran. Iranian J. Weed Sci. 11:13-26.
Nevo, E., Kaplan, D., Storch, N. and Zohary, D. 1986. Genetic diversity and environmental associations of wild barley, Hordeum spontaneum (Poaceae), in Iran. Plant Syst. Evol. 153: 141–164.
Pour Azar, R. 2010. Application of Geographic Information System (GIS) in weed mapping of irrigated and dryland wheat fields of Khuzestan province. Final report of project.  Khuzestan Agriculture & Natural Resources Research and Training Center. 38 pages.
Shakhatreh, Y., Haddad, N., Alrababah, M., Grando, S. and  Ceccarelli, S. 2010.  Phenotypic diversity in wild barley (Hordeum vulgare L. ssp. spontaneum (C. Koch) Thell.) accessions collected in Jordan. Genet. Resour. Crop Evol. 57: 131-146.
 Tabatabii, R. and Esfandiary, H. 2010. Application of Geographic Information System (GIS) in weed mapping of irrigated and dryland wheat fields of Esfahan province. Final report of project.  Esfahan Agriculture and Natural Resources Research and Training Center. 49 pages.
Thomas, A.G. 1985. Weed survey system used in Saskatchewan for cereal and oilseed crops. Weed Sci. 33: 34-43
Thomas, A.G. 1991. Floristic composition and relative abundance of weeds in annual crops of Manitoba. Canadian J. Plant Sci. 71: 831-839
Veisi, M., Rahimian Mashhadi H., Alizadeh H., Minbashi Moeini, M. and Oveisi, M.2014a. Weed flora change in irrigated wheat fields of Kermanshah after a decade. Iranian J. Weed Sci. 10: 1-20.
Veisi, M., Rahimian Mashhadi, H., Alizadeh, H., Minbashi Moeini, M. and Oveisi M.2014b. Effect of crop protection and herbicides management in weed species distribution in wheat fields. Iranian J. Field Crop Sci. 45: 521-530.
Zohary, D. and Hopf, M. 1998. Domestication of plants in the old world. Clarendon Press, Oxford.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
دانش علف‌های هرز ایران
دوره 14، شماره 2
دی 1397
صفحه 87-106

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار