مقایسه دوره بحرانی کنترل علف های هرز در دو فاصله ردیف کاشت و تاثیر آن بر تولید محصول کلزا (Brassica napus L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد

2 کارشناس ارشد

چکیده

به منظور مقایسه دوره بحرانی کنترل علف های هرز در دو فاصله کشت بر تولید کلزا، آزمایشی در سال زراعی 1385 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور واقع در شهرستان رشت انجام گرفت. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار بر روی کلزا رقم هایولا 401 به مرحله اجرا درآمد. دو فاکتور ردیف با فاصله کاشت 15 و 30 سانتی متر از هم (به ترتیب 133 و 66 بوته در متر مربع) و تیمار کنترل علف های هرز در 2 سری بود. اولین سری تیمارها شامل رقابت (تداخل) علف های هرز با کلزا تا مراحل کوتیلدونی، 2 برگی، 4 برگی، 8 برگی، گلدهی کلزا و شاهد (تداخل تمام فصل) بود که علف های هرز تا روزهای مذکور با گیاه زراعی رقابت نموده و سپس تا پایان دوره وجین شدند. سری دوم، تیمارهای حذف علف های هرز بود که تا دوره های زمانی مذکور علف‌های هرز وجین شده و پس از آن علف‌های هرزی که سبز شدند به رشد خود تا زمان برداشت کلزا ادامه داده و هیچ گونه کنترلی روی آن‌ها صورت نگرفت. پس از رسیدن مرحله محصول، هر یک از کرتها جداگانه برداشت و عملکرد دانه بر حسب درصد از تیمار شاهد کنترل تمام فصل تعیین و داده های تیمارهای رقابت و حذف به ترتیب در توابع لجستیک و گامپرتز برازش داده شدند تا دوره بحرانی کنترل علف‌های هرزکلزا به دست آید. نتایج به دست آمده اختلاف معنی داری را بین فاصله‌های کشت، تیمارهای حذف و رقابت علف های هرز و اثرات متقابل آنها از نظر صفات عملکرد دانه، بیولوژیک، و روغن و شاخص برداشت نشان دادند. بین تیمارهای حذف و رقابت علف های هرز در دو فاصله کاشت نیز از نظر صفات مذکور اختلاف بسیار معنی داری وجود داشت.  با در نظر گرفتن 5 درصد کاهش مجاز عملکرد، در فاصله کاشت 15 سانتی متر (تراکم 133 بوته در متر مربع) یک دوره 58 روزه بین روزهای 27 تا 85 پس از کاشت مصادف با مراحل سبز شدن تا 10 برگی کلزا و با احتساب 10 درصد کاهش مجاز عملکرد یک دوره 29 روزه بین روزهای 35 تا 64 پس از کاشت، مصادف با مراحل 2 تا 6 برگی کلزا به عنوان دوره بحرانی کنترل علف های هرز بدست آمد. در فاصله کاشت 30 سانتی متر (تراکم 66 بوته در متر مربع ) نیز با احتساب 5 درصد کاهش قابل قبول عملکرد، یک دوره 63 روزه بین روزهای 32 تا 95 پس از کاشت یعنی بین مراحل 2 تا 10 برگی کلزا و با در نظر گرفتن 10 درصد کاهش مجاز عملکرد یک دوره 27 روزه بین روزهای 50 تا 77 پس از کاشت، مصادف با مراحل 4 تا 8 برگی کلزا به عنوان دوره بحرانی کنترل علف های هرز بدست آمد. بیشترین مقدار محصول مربوط به فاصله کاشت 30 سانتی متر با میانگین عملکرد 4/2502 کیلوگرم در هکتار بود که اختلاف بسیار معنی داری با فاصله کاشت 15 سانتی متر با میانگین عملکرد 2141 کیلوگرم در هکتار داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of Critical Period of Weed Control in Two Planting Distances on Yield of Canola (Brassica napus L.)

نویسندگان [English]

  • jafar Asghari 1
  • Marjan Khoshnam 2
  • Mohammad rabiei 2
چکیده [English]

To determine the critical period of weed control of two planting distances on canola yield, a factorial design with 3 replications was conducted using Hayola 401 variety, in paddy field of Rice Research Institute of Iran (RRII) in Rasht, during cropping season of 2006. Planting distances (15 and 30 cm) and hand weedings (12 treatments in two sets) were the two factors of the experiment. The hand weeding treatments were in two sets, the first set was weed free periods including cotyledon stage, 0, 2, 4, 8 leaf stages and flowering stage. The second set of hand weeding treatments was weed infested periods including cotyledon stage, 0, 2, 4, 8 leaf stages and flowering stage. The two sets of hand weeding treatments were fitted to Logistic and Gompertz functions to determine the critical period of weed control in this plant. Results showed that the effect of planting distances of canola, treatments of weeding, among weeded and unweeded treatments, and their interactions were significant on grain yield, biological yields, oil production and harvest index. There were significant differences between weed infested and weed free treatment in oil yield, grain and biological yields in each planting distances. The 30 cm planting distances had significantly higher grain yield (2502.4 kg/h) than 15 cm planting distances (2141 kg/h). The critical period of weed control for 15 cm distance was between 27 and 85 days after planting (DAP) (emergence to 10-leaf stage), and between 35 to 64 DAP (2-6 leaf stages), using 10 and 5% acceptable yield reduction, respectively. In 30 cm planting distances, these periods were between 32 and 95 DAP (2-10 leaf stages) and 50 to 77 DAP (4-8 leaf stages) using 10 and 5% acceptable yield reduction, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Planting distances
  • Critical period
  • weed control
  • Canola
  • Logistic
  • gompertz

مراجع

Amirmoradi, S. 1999. Effects of plant density on yield, yield components and some growth characteristics of canola. M.Sc. Thesis, Department of Agronomy, College of Agriculture, University of Guilan. (In Persian with English summary).
Bagherani, N. 2001. Testing several new canola herbicides with emphasize on charlock. Annual report. Gorgan plant pest and disease Research Department. (In Persian with English summary).
Bagherani, N. 2000. Chemical weed control in canola farms with emphasize on cruciferae family. Annual report. Gorgan plant pest and disease Research Department. .(In Persian with English summary).
Bergland, D. R. and McKay, K. 1998. Canola Production. North Dacota State University Press.
Blackshaw, R. E. and Anderson, G.W. and Dekker, J. 1987. Interference of (Sinapis arvensis  L.) and Chenopodium album L. in spring rapeseed (Brassica napus L.) Weed Res. 27: 207- 213.
Bowerman, P., Lutman, P. J. W., Palmer, G. M. and Whytock, G.P. 1996. Weed control requirements of oilseed rape under the reformed CAP. Weed Abstr. 45: 47(337).
Ehtashami, S. and Chaeechi, M. R. 2001. Effect of time of hand weeding on species complex, density, and dry weight of weeds in canola (Brasica napus). Iranian J. of Agric.32:25-30. (In Persian with English summer)
Fathi, Gh. A. 2004. Critical period of weed control in canola. The 8th Iranian Agronomy and Plant protection Congress. 284.p. (In Persian with English summary).
Harker, K. N., Blackshaw, R. E. and Dayton, G.W. 2000. Time of weed removal for canola. Ecological Res. 15: 323-327.
Knezevic, S. Z., Evans, S. P., Blankenship, E. E., Vanaker, R.C. and Lindquist, J. L. 2002. Critical period of weed control: the concept and data analysis. Weed Sci. 50: 773-786.
Leach. J.E., Stevenson- Rainbow, A.J. and Mullen, A. 1999. Effects of high plant population on the growth and yield of winter oilseed rape. J. Agric. Sci. 132: 173-180.
Martin, S.G., Van Acker, R.C. and Friesen, L.F. 2001. Critical Period of weed control in spring canola. Weed Sci. 49: 326-333.
Mendham, N. J., Shipway, P.A. and Scott, R.K. 1981. The effects of seed size, autumn nitrogen and plant population density on the response to delayed sowing in winter oil seed rape (Brassica napus). J. Agric. Sci. Camb. 96:417-428.
Miller, M. 2001. Determination of canola stands by hoop Method. Field Crop Res. 78:41-43.
Morrison, M. J., Mcverry, P.B. and Scarth, R. 1990a. Effect of altering plant density on growth characteristics of summer rape. Can. J. Plant Sci. 70: 139- 49.
Morrison, M. J.,  McVetty, P. B. E and Scarth, R. 1990b. Effect of row spacing and seeding rates  on summer rape in Southern Monitoba. Can. J. Plant Sci. 70: 127-137.
Mulugeta, D. and Boerboom, C. M. 2000. Critical time of weed removal in glyphosate- resistant Glycine max. Weed Sci. 48: 35-42.
Murphy, S.D., Yakuba, Y., Weise, S. F. and Swanton, C.J. 1996. Effect of Planting Patterns and inter row cultivation on competition between corn (Zea mays) and late emerging weeds. Weed Sci. 44:856-870.
Rashed Mohassel, M., Rahimian, H. and Banayan, M. 1994. Applied Weed Science.(Translate). Mashhad Jihad Daneshgahi Press. 304 p. (In Persian with English summary).
Sadati, S. M. 2004. Evaluation of critical period of charlock weed control in canola. . M.Sc. Thesis, Department of Agronomy, College of Agriculture and Natural resources, University of Gorgan. (In Persian with English summary).
Shariati, Sh. and Ghazi Shahnizadeh, P. 2000. The canola. Collections. Agricultural-Education-Press. 81p. (In Persian with English summary).
Taj-Gupta, O. P. 2000. Effects of weed control in difference phonological stages of soybean. Weed Res. 3:111-118.
Tawleiat Abolhasani, M. 1995. Effect of planting density and orientation on agronomy and quality characteristics of winter canola. . M.Sc. Thesis, in Agronomy, College of Agriculture, University of Tarbiyet Modarres. (In Persian with English summary).
Van Acker, R. C. 2000. Critical period of weed control in canola. Agri-Food Research & Development initiative. 98-112.
Yaghobi, S. R. 2005. Evaluation of critical period of weed control in Western Tehran. . M.Sc. Thesis, Department of Agronomy, College of Agriculture, University of Mazendran, Sari. (In Persian with English summary).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار