اثر دمای خاک بر دگرآسیبی بقایای گیاهان زراعی کلزا و جو: مطالعه رویش علف‌های‌هرز تاج خروس ریشه قرمز و جودره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج،

2 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج،ایران

3 استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، کرج، ایران

4 استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج،ایران

5 دانش آموخته دکترای گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج،

چکیده

آزمایشی در سال زراعی 99-1398 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار در گلخانه‌ی تحقیقاتی پردیس کشاورزی دانشگاه تهران انجام شد. تیمارهای آزمایش سه سطح بقایای گیاهی، دو نوع خاک (استریل و مزرعه)، سه سطح دمای خاک (25، 35 و 45 درجه سانتی‌گراد) و دو نوع علف‌هرز (تاج‌خروس و جودره) بودند. ابتدا بقایای گیاهی جو و کلزا به‌صورت جداگانه در دو نوع خاک استریل (پیش از اختلاط بقایا، به مدت 24 ساعت در دمای 121 درجه اتوکلاو شد) و خاک مزرعه (بدون تیمار دمایی مذکور) مخلوط شد و برای مدت دو ماه در سه سطح دمایی 25، 35 و 45 درجه سانتی‌گراد نگهداری شد. سپس بذرهای دو گونه تاج‌خروس ریشه قرمز و جودره در خاک‌های مذکور کشت و میزان رویش آن‌ها بررسی شد. با افزایش دمای خاک از 25 تا 45 درجه سانتی‌گراد، درصد و سرعت ظهور گیاهچه علف‌های‌هرز، در خاک مزرعه افزایش و در تیمارهای بقایای جو و کلزا کاهش یافت. در خاک‌های استریل و مزرعه نیز، بیشترین درصد (به ترتیب 1/76 و 1/66) و سرعت ظهور گیاهچه علف‌های‌هرز (به ترتیب 12/0 و 11/0 معکوس زمان در 50 درصد ظهور گیاهچه) در تیمار بدون بقایای گیاهی مشاهده شد که برخلاف خاک مزرعه در شرایط استریل شده، تیمار مذکور اختلاف زیادی با تیمارهای بقایای جو و کلزا داشت. اگرچه اثر دگرآسیبی بقایای گیاه کلزا نسبت به جو در کنترل صفات رویش و استقرار علف‌های‌هرز تاج‌خروس و جودره بیشتر بود، با این‌حال هر دو گیاه زراعی توانستند فرآیند جوانه‌زنی علف‌های موردنظر را مختل نمایند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effect of soil temperature on allopathic of Brassica napus and Hordeum vulgare residues: the study of the growth of Hordeum spontaneum Koch and Amaranthus retroflexu

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ahangari 1
  • Mostafa Oveisi 2
  • Hassan Alizadeh 3
  • Hamid Rahimian 4
  • Sorayya Navid 5
1 Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj, Iran.
2 Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj, Iran.
3 Agronomy and Plant Breeding Dept., Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj, Iran.
4 Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj, Iran.
5 Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj, Iran.
چکیده [English]

Keeping and returning plant residues to the soil not only improves the physical and chemical structure of the soil, but the presence of chemical compounds of the residues can also reduce the germination and growth of weeds. In this regard, a factorial experiment based on randomized complete blocks design with three replications was conducted at the experimental greenhouse of agricultural research station of the college of agriculture and natural resources, university of Tehran in 2019-2020. Treatments include three levels of plant residues (no-residues, residues of Brassica napus and Hordeum vulgare), two types of soil (no-sterile and sterile), three levels of soil temperature (25, 35 and 45oc) and two types of weed (Amaranthus retroflexus and Hordeum spontaneum). By increasing the temperature from 25 to 45oc, the final emergence percentage and emergence rate of weed seedling in the no-residues increased and in the treatments with Brassica and Hordeum residues decreased. In both sterile and no-sterile soils, the highest final emergence percentage (76.1 and 66.1%) and emergence rate of weed seedling (0.12 and 0.11 inverse time in 50% seedling emergence) were observed in the no-residues. Also in sterile soil, the mentioned treatment was very different from the treatments of Brassica and Hordeum residues. Although the allelopathic effect of Brassica napus to controlling the emergence of the Hordeum spontaneum and Amaranthus retroflexus compared to Hordeum vulgare was grater, however, both crops were able to disrupt the germination of the weeds.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allelopathy
  • final seedling emergence percentage
  • mean time of seedling emergence
  • seedling emergence rate
  • sterile soil